Hamiləlikdə uşağın çəkisini artıran qidalar
Sağlam qidalanmada olan qaydalara hamiləlikdə də əməl olunmalıdır. Lakin bu zamab gələcək ana daha çox məsuliyyətli olmalıdır. Çünki özündən başqa körpəsinin də sağlamlığını düşünməlidir.
Qidalanma hamilə qadınları narahat edən bir məsələdir. Bir çox qadın körpəsinin inkişafı üçün düzgün və balanslı qidalana bilməyəcəyini düşünür. Ancaq bütün bu narahatlıqlar çox vaxt lazımsız olur. Çünki ürəkbulanma və qusma və iştahsızlıq problemləri təbii olaraq ilk aylarda çəki artımının qarşısını ala bilər.
Hamiləliyin ilk ayında ananın qidalanma vərdişləri körpənin bütün həyatı boyu qidalanma vərdişlərinin əsasını təşkil edir.
Özünü daha yaxşı hiss etmək, sağlam hamiləlik keçirmək və körpənin sağlam böyüməsini təmin etmək üçün ana ilk aylardan sağlam və nizamlı qidalanmağı öyrənməli və hamiləliyini bu şəkildə idarə etməlidir.
Hamilə qadınlara istəmədiyi yeməkləri yeməyə məcbur etməyin heç əsası yoxdur. Bəzi xüsusi hallarda bu cür pəhrizlər yalnız xəstənin vəziyyətini nəzərə alaraq və həkimin tövsiyələrinə uyğun olaraq mütəxəssis dietoloqlar tərəfindən fərdi şəkildə hazırlana bilər.
Ana hamiləlikdən əvvəl kifayət qədər düzgün qidalanması və kifayət qədər qida ehtiyatına malik olması vacibdir. Çünki körpə ananın qida ehtiyatından və hamiləlik dövründə istehlak etdiyi şeylərdən özünə lazım olanı seçib götürərək böyüyür və qidalanır.
Sağlam qadın üçün hamiləlik dövründə normal çəki artımı 10-14 kq arasındadır. Ancaq hamiləliyə artıq çəki ilə başlamışsınızsa, 7-8 kq, əkizlər gözləyirsinizsə, orta hesabla 17-22 kq çəki artımı normaldır. Hamiləlik dövründə kifayət qədər və balanslı qidalanaraq, planlı şəkildə hərəkət edərək və fiziki fəaliyyətinizi lazımi səviyyədə saxlayaraq Siz öz fizioloji ehtiyaclarınızı qarşılaya, körpənizin sağlam böyüməsini təmin edə bilərsiniz.
Hamiləlik qidalanma proqramına dəmirlə zəngin qidaların (qırmızı ət, quş əti, paxlalılar, quru meyvələr, bəkməzlər, tam taxıllar və zənginləşdirilmiş taxıl məhsulları kimi qidalar) daxil edilməsi vacibdir. Bundan əlavə, çay və qəhvə dəmirin udulmasını maneə törətdiyi üçün yemək zamanı qəbul edilməməlidir. Qidalanmada təzə meyvə, şirə və salatların olması orqanizmdə dəmirin istifadəsini artıracaq.
Körpələrin ana bətnində inkişafının sağlam şəkildə davam etməsi üçün gələcək ananın ilk növbədə sağlam qidalanması lazımdır. Sağlam qidalanma ananın çox kökəlməməsini təmin edir, eyni zamanda körpənin aldığı çəkidən faydalanmasına kömək edir.
Hamiləlik dövründə birtərəfli qidalanmadan mütləq qaçınmaq lazımdır. Bu səbəblə zülal, yağ, karbohidrat, vitamin və minerallar lazım olduğu qədər istehlak edilməlidir. Karbohidrat istehlakına xüsusi diqqət yetirilməlidir. Bu materiallara gündəlik ehtiyac hamiləliyin hər mərhələsində artmağa davam edir. Bu səbəblə kalori ehtiyacına uyğun qidalanmaya diqqət edilməli və hər dövrə uyğun ehtiyacların qarşılanması təmin edilməlidir.
Hamiləliyin əvvəlində normal çəkidə olan gələcək ananın bu dövrdə ayda orta hesabla 1 kq çəki qazanması gözlənilir. Xüsusilə ilk üç ayda çəki artımı həm zəruri, həm də vacibdir. Hamiləlik dövründə qidalanma baxımından gələcək analar ilk 3 ay ərzində gündə 150 kalori qəbul etməlidirlər. 4 aydan 9 aya qədər olan müddətdə 300 kalori istehlak etmək kifayətdir. Bu rejim və sağlam qidalanma ilə ayda orta hesabla 1-1,5 kilo çəki alırlar.
Gələcək analar hamiləlik dövründə bol maye qəbul etməlidirlər. Maye istehlakı isə su ilə qarşılanır. Hər gözləyən ana gündə təxminən 10 stəkan su içməlidir( ananın çəkisinə uyğun). Maye qəbulu zamanı çay, qəhvə və kola kimi tərkibində kofein olan qidaların istehlakı məhdudlaşdırılmalıdır. Mineral su, yəni soda içməyin heç bir zərəri yoxdur. Çay və qəhvə yerinə cökə, nanə, itburnu, çobanyastığı və adaçayı kimi içkilərə üstünlük verilməlidir. Spirtli içkilər; Hamiləlik dövründə heç vaxt istehlak edilməməlidir. Bu, fetal spirt sindromu adlanan bir vəziyyətə səbəb ola bilər.
Hamiləlik zamanı çəki hara gedir?
Körpənizin doğumda orta çəkisinin 3,5 kq olduğunu nəzərə alsaq;
- Körpə- 3,5-4 kq
- Plasenta- 0,5-1 kq
- Amniotik maye- 1kq
- Döşlər- 0,5 kq
- Uşaqlıq- 1kq
- Ananın qan həcminin artması- 1,5 kq
- Yağ deposu- 3 və ya daha çox
- Əzələ toxumasının və hüceyrədaxili mayenin artması- 2-3,5 kq
- Ümumi artım- təxminən 12,5 kq ağırlığında.
Hamiləlik zamanı körpənin çəkisini artıran qidalar hansılardır?
Hamiləlik dövründə ana və körpənin qidalanması çox vacibdir. Bu səbəbdən qidalanma diqqətə alınmazsa, körpənin sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər və körpə ideal çəkidən aşağı doğula bilər. Körpənin normal çəki almasına kömək etmək üçün hamilə qadınların istehlak etməli olduğu qidalar aşağıdakılardır:
Yumurta
Zülal ana bətnində olan körpələr üçün son dərəcə vacibdir. Yumurta ən böyük zülal qaynaqlarından biri olduğu üçün körpənin kökəlməsi üçün son dərəcə faydalı qidadır.
Yumurta ana südündən sonra ən keyfiyyətli proteinimizdir.Vitamin və mineral mənbəyidir.Hamiləlik dövründə qidalanmada çox əhəmiyyətli bir yerə sahibdir.
Fol turşusu körpədə doğuş qüsurlarının və beyin xəstəliklərinin qarşısını alır. Səhər yeməyinə qaynadılmış yumurta əlavə edin ki, hamiləlik zamanı körpəniz yaxşı inkişaf etsin və kökəlsin.
Süd məhsulları
Süd və süd məhsulları hamiləlik dövründə körpə üçün faydalı olan qidalar arasındadır. Çünki mütəxəssislərin fikrincə, gələcək ana körpəsinin kökəlməsini istəyirsə, gündəlik qida rasionuna mütləq süd və süd məhsulları əlavə etməlidir. Süd və süd məhsulları kalsiumla çox zəngin olduğu üçün körpənin ana bətnində sümük inkişafına dəstək olur. Hamilə qadınlara kalsium əlavəsi olaraq əsas yeməkləri ilə birlikdə bir kasa qatıq qəbul etmələri tövsiyə olunur. Kefir kimi kalsium və probiotiklərlə zəngin süd məhsullarını nizamlı aralıqlarla istehlak etmək də faydalıdır.
İspanaq
İspanağın tərkibində dəmir, C vitamini və fol turşusu var ki, bu da körpənizin inkişaf edən onurğa sütununu qorumağa kömək edir.
Bundan əlavə, ispanaq gələcək anaya infeksiyaların öhdəsindən gəlməyə kömək edir.
İspanaq təbii folat mənbəyidir. Hamiləlik dövründə qida rasionunuza ispanaq əlavə edin ki, körpəniz yaxşı inkişaf etsin və kökəlsin.
Meyvələr
Xüsusilə mövsüm meyvələri tərkibindəki vitaminlər sayəsində həm ana, həm də körpə üçün çox faydalı olacaq. Meyvələrində olan C vitamini, liflər və antioksidantlar qış aylarında xəstəliklərin qarşısını alır, həzm sistemini tənzimləyir və çəki artımını tarazlaşdırdığı üçün hamilə qadınlara şiddətlə tövsiyə olunur.
Banan
Hamiləlik dövründə körpənin kökəlməsinə kömək edəcək başqa bir qida da banandır. Banan tərkibindəki kalium, kalsium, vitamin və minerallar sayəsində ananı tox saxlayır və eyni zamanda körpəni qidalandırır.
Avakado
Son illər çox populyar olan avokado tərkibindəki çox qidalı yağlarla tam şəfa mənbəyidir. Bunun xaricində avokadonun ana südünə ən yaxın yağları ehtiva etdiyi deyilir. Kalium, maqnezium və fosfor kimi digər çox faydalı komponentlərlə zəngin olan avakado gələcək analar üçün faydalı qidadır.
Bütün bu xüsusiyyətləri ilə avokado hamiləlik dövründə körpənin kökəlməsinə kömək edən qidalar arasındadır. Körpənizin dəri və göz sağlamlığı və beyin inkişafı üçün də bu qidadan istifadə etməyi tövsiyə edirik.
Qoz
Hamiləlikdə körpənin kökəlməsinə səbəb olan başqa bir qida da qozdur! Qoz tam Omeqa-3 mənbəyidir. Bu səbəbdən hər gün 3-4 çiy qoz istehlak etsəniz, körpənizin sağlam yağlardan faydalanmasını və düzgün çəki almasını təmin etmiş olarsınız. Siz də beynin inkişafına töhfə verirsiniz.
Qozun tərkibində sağlam yağlar, liflər, vitaminlər və minerallar var. Qoz yüksək antioksidant aktivliyə malikdir
Qozun bədəninizə təsiri də böyükdür. Sizi tox saxlayır və bədəninizi ehtiyac duyduğunuz E vitamini ilə təmin edir.
Balqabaq tumu
Balqabaq toxumu dəmir, maqnezium və sinklə zəngindir. Bütün bu maddələr hamilə anaların və doğmamış körpələrin sağlamlığı və düzgün çəki artımı üçün çox vacibdir. Bu səbəbdən balqabaq tumları hamiləlik dövründə körpənin normal çəki artımına səbəb olan qidalar arasındadır. Bu tumu qəlyanaltılarınıza əlavə edə bilərsiniz.
Kələm və qulançar
Bol C və A vitamini ehtiva edən kələm həm də natrium, kalium və maqnezium kimi minerallarla zəngin bir tərəvəzdir. Ona görə də düzgün istehlak edildikdə orqanizmə çoxlu faydalar verir.
Kələm və qulançar kimi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər hamiləlik zamanı dölün çəkisini artıran qidalardan biridir. Yaşıl yarpaqlar dəmirlə yüklənir və 2-3 porsiya yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər gündəlik dəmir ehtiyacınızı qarşılayır. Onlar əsas qida maddələri, A vitamini və dölün və dölün toxumalarının artan ehtiyaclarını qarşılayan antioksidantlarla doludur. Üçüncü trimestrdə körpə çəkisini artırmaq üçün bu qidalar yemək üçün idealdır.
Brokoli
Brokoli əla folat və lif mənbəyidir. Bir çox tərəvəzdən nisbətən daha çox zülal ehtiva edir. Dəmir, beta karotin, C vitamini, E vitamini, A vitamini və K vitamini təmin edən tərəvəzdir. Tərkibində kalium da var. Buna görə də, hamiləlik pəhrizinə brokkolinin daxil edilməsi, dölün çəkisini artırmağa kömək edə bilər.
Istifadə olunmuş mənbələr:
www.losante.com.tr
www.medicana.com.tr
www.blog.minorisbaby.com