Övrə nədir

Övrə dəridə qəfildən görünən və ortada solğun qırmızı səpgilərə səbəb olan bir vəziyyətdir.

Övrə bədənin müəyyən bir bölgəsində baş verir. Ancaq bəzən bütün bədəni əhatə edən səpgilər də ola bilər. Səpkilərin ölçüsü bir neçə millimetrdən bir neçə santimetrə qədər dəyişə bilər və birləşərək daha böyük səpgilər əmələ gətirə bilər.

Övrənin səbəbləri nələrdir?

Övrələr bədənin daxilindən və ya xaricindən gələn müxtəlif faktorlar tərəfindən yarana bilər. Bu faktorların bəziləri allergik mexanizmlər vasitəsilə, bəziləri iltihablı infeksiyalar zamanı, eləcə də soyuq, istilik, təzyiq və gərginlik kimi fiziki təsirlər nəticəsində yaranır. Lakin əksər hallarda əsas faktoru tapmaq olmur. Faktorlardan asılı olmayaraq, bədəndə ürtikerin yaranmasına səbəb olan mexanizmlər hər bir xəstədə əsasən eynidir:

İmmun sisteminin müdafiə hüceyrələrindən biri olan histamin və PAF (trombosit aktivləşdirən faktor) adlı xəbərçi maddələr buraxılır.

Sərbəst buraxılan bu maddələr dəridəki qan damarlarının genişlənməsinə və damarların plazma adlanan qan mayesi üçün keçiriciliyini artırır.

Nəticədə qan plazması damardan çıxır və dəriyə yayılır və səpgilərə səbəb olur.

Səpkilər və onlarla birlikdə yaranan blisterlər bəzi hüceyrələr histamin və digər kimyəvi maddələri qana buraxdıqda baş verir. Bəzən bu reaksiyaya səbəb olan amilləri dəqiq müəyyən etmək olmur, lakin buna müxtəlif amillər səbəb ola bilər. Məsələn:

• Qidalara, dərmanlara və ya digər maddələrə qarşı allergiya
• Alkoqol istifadəsi
• Viral və ya bakterial infeksiyalar kimi infeksiyalar
• Həşərat dişləmələri və ya sancmaları, parazitar infeksiyalar
• Günəş işığına, istiyə və ya soyuğa məruz qalma
• Stress və ya narahatlıq
• Dar paltar
• Dərinin sıxılması, cızılması

Bundan əlavə, bəzi tiroid xəstəlikləri və xərçənglər də xroniki ürtiker səpgilərə səbəb ola bilər.

Övrənin əlamətləri hansılardır?

Övrənin əsas əlaməti dəridə qabarıqlığın, qaşınmanın görünməsidir. Onlar kiçik və ya böyük ola bilər və qırmızı, çəhrayı və ya ət rəngli ola bilər. Onlar adətən birdən-birə, qəildən görünür və bədənin müxtəlif yerlərində görünə bilər. Təsirə məruz qalan ərazidə simptomların müxtəlif müalicələrlə yaxşılaşması üçün 24 saatdan bir neçə günə qədər vaxt lazım ola bilər.

Dodaqların, göz qapaqlarının və boğazın ağrılı şişməsi də baş verə bilər. Övrənin simptomlarının yorğunluq, stress, istilik və məşq zamanı daha da pisləşdiyi müşahidə edilmişdir.

Bir neçə gün ərzində görünməyə davam edən qabarcıqlar və səpgilər görsəniz, dəri xəstəlikləri üzrə mütəxəssisə, yəni dermatoloqa müraciət etmək lazımdır. Digər tərəfdən, kəskin anafilaktik şok simptomları varsa, təcili tibbi yardıma müracət edilməlidir.

Kəskin övrə.

6 həftəyə qədər davam edən övrəyə kəskin övrə deyilir. Kəskin övrə çox vaxt müəyyən qida və dərman maddələrinin qəbulundan sonra  və ya keçirilən virus infeksiyasından sonra   yaranır. Qidaya bağlı övrə şübhəli qidanın qəbulundan 15-120 dəqiqə ərzində başlayır, nadir vaxtlarda saatlar sonra yaranar amma heç vaxt bir neçə  gün sonraya qalmaz.  Övrəyə səbəb olan qidalar çox vaxt süd, yumurta, fıstıq, qoz-fındıq, buğda, balıq, dəniz məhsullarıdır. Kəskin övrənin səbəblərindən biri də virus mənşəli infeksiyon xəstəliklər, dərmanlar- antibiotiklər, ağrıkəsicilər, iltihabəleyhinə , təzyiqəleyhinə dərmanlardır.

Xroniki övrə

Xroniki övrə müxtəlif orqanların xroniki xəstəlikləri ilə əlaqədar olaraq ortaya çıxa bilər. Sidik-cinsiyyət yollarının infeksiyası, mədə-bağırsaq xəstəlikləri, revmatoloji xəstəliklər, virus hepatitləri,onkoloji xəstəliklər, autoimmun xəstəliklər və s. fonunda yarana bilər. Xroniki övrə zamanı bir çox analizlərin verilməsinə ehtiyac olur.

Xroniki övrə altı həftədən çox fasiləsiz davam edə bilər və illər keçdikcə təkrarlana bilər, lakin qısa müddətli, yəni kəskin övrə birdən ortaya çıxır və gedişatını tamamlayır və bir neçə həftə ərzində yox olur.

Kəskin Urtikarda bu simptomlar adətən bir neçə saat ərzində yox olur. Bəzi hallarda bir neçə gün davam edə bilər. Xroniki Urtikarda müxtəlif vaxtlarda şiddətlənə və illərlə davam edə bilər.

Övrə xəstəliyi üçün kimlər risk qrupundadır?

Kəskin urtikar və ya kəskin övrə ümumi bir vəziyyətdir.

Hər 5 insandan 1 -i həyatının bir nöqtəsində urtikardan təsirlənir.

• Uşaqlar
• Həmçinin 30-60 yaşlı qadınlar
• Allergiya tarixi olan insanlar