Evdə hazırlanan turşu və konservalara diqqət!

Qış üçün tərəvəzləri necə konservləşdirmək lazımdır?

Konservləşdiriləcək tərəvəzlərin alınmasından tutmuş hazırlanaraq istehlakına qədər bütün proseslərdə gigiyena şərtlərinə diqqət yetirmək çox vacibdir. Konserv üçün istifadə ediləcək tərəvəzlər təzə, yetişmiş, əzilmiş və əzilməmiş, kiflənməmiş olmalıdır. İlkin hazırlıq zamanı tərəvəzlər yaxşıca yuyulmalı və konserv üçün uyğun doğranmalıdır.

Şüşə qablar necə sterilizasiya edilməlidir?

İstifadə olunacaq bankalar və qapaqlar əvvəlcə axan suyun altında yuyulmalıdır. Daha sonra bir qazanda su qaynadın və bankaları və qapaqları qazanda 15 dəqiqə qaynadın. Kavanozlar böyük maşalardan istifadə edərək qazandan çıxarılmalı və təmiz mətbəx dəsmalına çevrilməlidir. Kavanozlar soyumadan əvvəl tərəvəzlərlə doldurulmalıdır.

Konserv qapaqları niyə birdəfəlik istifadə olunur?

Konservləşdirmə zamanı əvvəllər istifadə edilmiş banka qapaqlarına heç vaxt üstünlük verilməməlidir. Çünki əvvəllər istifadə edilən konservin qapağı tam bağlanmır və bankaya hava sızmasına səbəb olur. Bu səbəbdən hər dəfə yeni və sterilizasiya olunmuş qapaqlardan istifadə etmək lazımdır.

Qaydalara əməl edin

• Evdə konserv hazırlayırsınızsa, əllərinizin və qablarınızın təmiz olduğundan əmin olun.
• Konservləşdirmə üçün istifadə edəcəyiniz xammalın təzə və keyfiyyətli olmasına diqqət edin.
• Xorlanmış və ya ləkələnmiş tərəvəzlərdən istifadə etməyin.
• Hava sızmasının qarşısını almaq üçün konserv qablarını yaxşıca bağlayın.
• Qapağın hava sızmadığını yoxlayın.
• Hər dəfə yeni örtükdən istifadə edin.
• Konservləşdirmə tamamlandıqdan sonra qidaları tez soyudun və sərin, qaranlıq yerdə saxlayın.
• Konservləşdirildikdən sonra xarab olmuş qidalar istehlak edilməməli və şişmiş qablar atılmalıdır.

Sənaye istehsalında gigiyena və qida təhlükəsizliyi daim yoxlanılır. İstifadə olunan avadanlıq sayəsində temperaturu, təzyiqi və vaxtı idarə etmək asan olduğu üçün etibarlı markaların konservlərini rahatlıqla istehlak edə bilərsiniz. Bununla belə, daşınma, saxlama, göndərmə, satış və s. kimi mərhələlərdə qablaşdırmanın zədələnməsi halında risklər ola bilər. Bunun üçün etibarlı satış nöqtələrindən gələn və qablaşdırması şişməyən və zədələnməmiş məhsullara üstünlük verilməlidir.

Yaxşı yuyun, duzu yaxşı tənzimləyin!

Konservlərin hazırlanması zamanı istifadə olunan xammalın alınmasından tutmuş istehlaka qədər bütün mərhələlərdə gigiyena şərtləri nəzərə alınmalıdır. O, daha çox konservləşdirilmiş qidalardan keçən “clostridium botulinum” adlı bakteriyanın toksininin yaratdığı ağır qida zəhərlənmələri dünyada tanınan ən güclü zəhərlənmələrdən biridir və ölümlə nəticələnə bilən xəstəliklərə səbəb ola bilər. Ev şəraitində hazırlanan konservləşdirmədə riski aradan qaldırmaq üçün qida növündən asılı olaraq müəyyən müddət ərzində müvafiq istilik müalicəsinə məruz qalmalıdır. Evdə konservləşdirmə edərkən, qidaları yaxşıca yumaq, balanslaşdırılmış duz nisbətini təmin etmək və gigiyenik şəraiti təmin etmək riski azaldacaq.

C. botulinum toksini nədir?

C. Botulinum, qidanın düzgün emal edilməməsi və saxlanması nəticəsində qidada çoxalan bakteriyaların yaratdığı toksindir.

Bu toksin sinirlərdən gələn siqnalları bloklayır və irəlilədiyi təqdirdə tənəffüs iflici səbəbiylə ölümə səbəb olur.

Konservə hazırlayarkən gigiyenaya diqqət yetirmək botulizm riskini azaldır.

Konservləşdirilmiş qidaların şişməsi botulizm riskini göstərə bilər.

Əhəmiyyətli olan konservləri hazırlayarkən 120 dərəcəyə çatmaqdır. Çünki bu toksin yalnız bu temperaturlarda, 20 dəqiqəlik istiliyə məruz qaldıqdan sonra təsirsiz olur.

Lakin təzyiqi və temperaturu idarə edə bilmədiyiniz evdə qazan və ya təzyiqli ocakla bu zəmanəti təmin etmək mümkün deyil.

Botulinum toksini Clostridium botulinum bakteriyası tərəfindən istehsal olunur. Bu bakteriyalar konservləşdirilmiş tərəvəzlərdə az turşulu və aşağı oksigenli mühitlərdə inkişaf edir. Aşağı turşulu qidaları konservləşdirərkən diqqətli olmaq lazımdır. Turşuluğu yüksək olan qidalarda (məsələn, turşu, mürəbbə, meyvə konservləri) botulizm riski daha azdır. Çünki belə qidaların pH səviyyələri bakteriyaların böyüməsinə mane olur. Pomidorlar isə bəzən bakteriyaların bəyəndiyi həddə qalır (pH 4,6 ətrafında).

Xəstəni qusdurmayın!

“Botulinum zəhərlənməsi zamanı görüləcək ilk iş uyğun olmayan şəraitdə istehsal edilmiş və ya saxlama şəraitinə görə xarab olması ehtimal olunan konservləşdirilmiş məhsullardan uzaq durmaqdır. Konservləşdirilmiş məhsullar istehlak edildikdən sonra 12-72 saat ərzində başlayan ürəkbulanma, qusma, qarın ağrısı, ishal, bulanıq görmə, ikiqat görmə, əzələ zəifliyi, tənəffüs çətinliyi və s. hallar zamanı ən yaxın sağlamlıq mərkəzinə müraciət edilməli və həkimə müraciət edilməlidir. Şikayətləri həkimə izah edərkən konserv istehlak edildiyi ifadə edildi. Bütün zəhərlənmələrdə olduğu kimi, xəstələr, xüsusən də nevroloji aşkarlananlar təcili olaraq xəstəxanaya aparılmalıdırlar, onlar həkim müayinəsi olmadan şifahi qidalanmamalı və xəstə qusdurulmamalıdır. Zəhərlənmənin ölümcül nəticələri ümumiyyətlə müalicə olunmayan xəstənin tənəffüs əzələlərinin iflic olması ilə bağlıdır.

Qış konservlərini harada və necə saxlamaq lazımdır?

Konservləşdirilmiş qidalar sərin, quru yerdə birbaşa günəş işığından qorunmalıdır.

Evdə hazırlanmış konservlərin xarab olub-olmadığını istehlak etməzdən əvvəl müəyyən etmək olarmı?

Konservləri istehlak etməzdən əvvəl qapağı yoxlanılmalıdır. Qapaqda şişlik və qabarıqlığın olması bakteriyaların çoxalmasının göstəricisidir. Bu vəziyyətdə konservləşdirilmiş qidalar heç vaxt istehlak edilməməlidir. Tərəvəzlərin rəng və qoxusunun dəyişməsi kimi hallarda konservlərin xarab olduğu anlaşılır. Korlanmış konservlər heç vaxt istehlak edilməməlidir.

Konservlər açıldıqdan sonra neçə gün istehlak edilməlidir?

Konservlər soyuducuda saxlamaq şərti ilə açıldıqdan sonra 2-3 gün ərzində istehlak edilməlidir. Konservləri tez istehlak etmək üçün çox böyük olmayan bankaları seçmək məsləhətdir. Açılmamış qutular 6 aya qədər saxlanıla bilər. Açılmış konservləri uzun müddət gözləmək və istehlak etmək bakteriyaların əmələ gəlməsini sürətləndirir və qida zəhərlənməsinə səbəb olur.