Göz quruluğunun qarşısını necə almaq lazımdır?

Göz quruluğu, gözləri nəm saxlamaq üçün kifayət qədər göz yaşı çıxara bilmədiyi və gözlərdə yanma, sancma və qaşınma kimi əlamətlərə səbəb olan bir göz sağlamlığı problemidir. Göz kifayət qədər gözyaşı çıxarmazsa, gözün infeksiyaya qarşı qoruyucu təsiri azalır. Gözyaşı vəzilərindən maye istehsalının azalması gözyaşı pərdəsinin sağlamlığına təsir göstərir. Uzun müddətdə göz yaşının olmaması ciddi problemlərə səbəb ola bilər.

Quru göz, normal olaraq gözün xarici səthini qoruyan nəmli təbəqənin olmaması və ya qeyri-müntəzəm olması vəziyyətidir. Bu təbəqə gözü müxtəlif xarici amillərdən (toz, külək kimi) və bəzi mikroorqanizmlərdən qoruyur. Bu təbəqədəki problemlərə görə gözdə quruluq əlamətləri yaranır.

Göz quruluğunun səbəblərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Hamiləlik və menopoz kimi hormonal dəyişikliklər
• Həddindən çox göz qırpmaq
• Quru hava
• Kontakt linzaların istifadəsi
• Lazer əməliyyatları
• Sjögren sindromu
• Vitamin A çatışmazlığı
• Göz infeksiyaları
• Göz damcılarına və məlhəmlərə qarşı allergiya
• Göz qırpma refleksindəki pozğunluqlar
• Duman, günəş, külək, aşağı rütubət, istilik kimi ətraf mühit amilləri
• Allergik və bakterial infeksiyalar səbəbiylə göz qapaqlarında olan bezlərin işləməməsi nəticəsində gözdə toxuma dəyişiklikləri
• Blefarit, göz qapaqlarının iltihabi xəstəliyi
• Ektropion, göz qapağının göz almağından asıldığı bir vəziyyət
• Göz qapağının içəriyə çevrildiyi narahatlıq
• Qan təzyiqi dərmanları, antiallergik dərmanlar, antidepresanlar və yuxu həblərinin istifadəsi
• İmmunitet sisteminə təsir edən sistem xəstəlikləri
• Gözün zərərli işığa uzun müddət məruz qalması
• Həddindən artıq siqaret və spirt istehlakı

Göz quruluğunun əlamətləri hansılardır?

• Gözlərdə qaşınma və yanma hissi
• Gözdə yad cisim və ya qum hissi
• Gözlərdə qızartı
• Göz qapaqlarında yapışqanlıq
• Kontakt linzaları taxmaqda çətinlik
• Gecə görmə və işığa həssaslıq
• Maşın idarə etməkdə çətinlik
• Gözdə ağrı
• Gözlərdə yorğunluq
• Gözlərdə bulanıqlıq və ya görmə itkisi

Göz quruluğunun diaqnozu necə qoyulur?

Göz quruluğunun səbəbini müəyyən etmək üçün istifadə edilə bilən bir sıra testlər və prosedurlar var. Bunlardan ən geniş yayılmışı hərtərəfli göz müayinəsidir. Bu müayinə nəticəsində adətən quru gözlərin səbəbi müəyyən edilir. Müayinədən əlavə, göz yaşının miqdarı da ölçülür. Göz yaşlarının miqdarını ölçmək üçün həkim “Schirmer” adlı bir test tətbiq edir. Bu testdə göz qapaqlarının altına xüsusi kağız qoyulur və xəstə bir müddət belə saxlanılır. Sınaq nəticəsində gözyaşının miqdarı xüsusi zolağın islandığı məbləğə görə müəyyən edilir. Bu testdən əlavə, göz yaşlarının keyfiyyətini müəyyən etmək üçün testlər də aparılır. Testlər gözün səthinə atılan xüsusi boyalı damcılarla aparılır. Damcılar buynuz qişanın səthində yoxlanılır və gözyaşının buxarlanma vəziyyəti və keyfiyyəti müəyyən edilir. Bu sayədə göz quruluğunun səbəbi tapıla və gecikmədən lazımi müalicələrə başlanıla bilər.

Erkən diaqnoz və müalicə üçün 30 yaşa qədər olan şəxslər hər 5-10 ildən bir göz müayinəsindən keçməlidir. Yaşı 40-dan yuxarı olanlar 4 ildən bir, 55 yaşdan yuxarı olanlar isə 3 ildən bir, 65 yaşdan yuxarı olanlar isə ildə bir dəfə gözlərini yoxlatdırmalıdırlar. Eynək və ya kontakt linza taxan, ailəsində göz xəstəlikləri və ya görmə itkisi olanlar, diabet kimi ciddi xəstəlikləri olanlar daha tez-tez göz müayinəsindən keçməlidirlər.

Quru göz üçün müalicə üsulları hansılardır?

Quru göz üçün müalicə quru gözə səbəb olan faktorlardan asılı olaraq dəyişə bilər. Oftalmoloqunuz göz quruluğu şikayətlərinizi qiymətləndirəcək və sizin üçün ən uyğun müalicə üsullarını tövsiyə edəcək:

Süni gözyaşı damlaları: Göz həkiminiz istifadə edə biləcəyiniz göz damlalarını tövsiyə edəcək. Göz damcıları gözləri nəmləndirməyə və quru göz simptomlarını aradan qaldırmağa kömək edir. Bəzi süni gözyaşardıcı damcıların tərkibində gözün səthində iltihabı azaltmaq üçün maddələr ola bilər.

Göz məlhəmi: Oftalmoloqunuz istifadə edə biləcəyiniz göz məlhəmlərini tövsiyə edə bilər. Göz məlhəmi gözləri nəmləndirməyə kömək edir və gecə boyu nəm saxlayır.

Göz qapaqlarının müalicəsi: Göz qapaqlarında quru gözlərə səbəb olan problemlər də müalicə edilməlidir. Göz həkiminiz göz qapaqlarınızın təmizlənməsi və ya isti kompres kimi müalicələr tövsiyə edə bilər.

Göz quruluğunun qarşısını almaq üçün edilə biləcək tədbirlər aşağıdakılardır:

Küləkdən qorunma: Külək gözün səthində göz yaşlarını buxarlandıra və göz qurumasına səbəb ola bilər. Buna görə də küləkli havada geniş çərçivəli eynəklərdən istifadə edərək gözlərinizi qoruya bilərsiniz.

Kifayət qədər su içmək: Su bədənimizin 60 faizini təşkil edir və göz sağlamlığımız üçün də vacibdir. Az miqdarda su əldə etdikdə gözyaşı istehsalımız azalır. Gözlərinizin kifayət qədər nəmlənməsi üçün bədəninizdəki su miqdarı kifayət qədər olmalıdır. Gündə ən azı 2 litr su içmək lazımdır.

Qapalı mühitlərdə rütubət dərəcəsinin tənzimlənməsi: Bağlı yerlərdə hava qapalı sistemlə təmizlənir və qızdırılır. Bu, havada rütubətin azalmasına, nəticədə gözlərin qurumasına səbəb ola bilər. Göz sağlamlığınız üçün rütubət səviyyəsini yüzdə 45 ətrafında saxlamağa diqqət edin.

Gözlər istirahət etməlidir: Kompüterdən istifadə edərkən gözümüzü adi vaxtdan daha az qırpırıq. İş o dərəcəyə çatır ki, dəqiqədə 10-15 dəfə olan göz qırpması kompüter qarşısında 5-6-ya düşür. Bu, göz səthindən buxarlanmanı artırır. Kondisionerli mühitdə hava quru olduğu üçün göz quruluğu sürətlənir. Ekran qarşısında olarkən hər saat 1-2 dəqiqə gözlərinizi yumaraq dincəlmək faydalı olardı.

Kontakt linzalardan düzgün istifadə: Kontakt linzalardan istifadə edildikdə, linzaların istifadə müddətini keçməmək lazımdır. Gecələr linzalarla yatmaq və ya linzalardan tövsiyə olunan müddətdən daha uzun müddət istifadə etmək göz quruluğuna səbəb ola biləcəyi üçün, həkimin tövsiyə etdiyi kimi düzgün istifadəyə diqqət yetirilməlidir. Kontakt linzalara bağlı quru göz şikayətlərinin qarşısı linzalardan düzgün istifadə etməklə alına bilər.