Təbii doğuşun üstünlükləri
Normal doğuş körpənin vaginal yolla təbii və kortəbii doğulmasıdır. Təbii doğum əksər hallarda təhlükəsiz və təbii seçimdir və bir çox üstünlüklərə malikdir.
Normal doğuş, cərrahi müdaxiləyə ehtiyac olmadan təbii proseslərlə baş verən doğuşdur. Normal doğuş orta hesabla 14 saat çəkir, lakin bəzi vaxtından əvvəl doğuşlarda daha az vaxt tələb oluna bilər. Körpə inkişafını tamamladıqdan sonra uşaqlığın daralması başlayır, sancılar başlayanda isə hər 10 dəqiqədən bir 3 sancma baş verməlidir. Bu şəkildə uşaqlıq boynu tədricən açılır və doğum üçün lazım olan ölçüyə çatır. Serviks təxminən 10 sm-ə çatdıqda, doğuş üçün uyğun şərtlər yerinə yetirilir. Bu şərtlərdən sonra körpənin doğulması prosesi başlayır. Uşaq serviksdən təbii olaraq doğulduqdan sonra onu izləyən plasenta uşaqlıq kanalından çıxarılır və doğuş tamamlanır.
Normal doğuşun üstünlükləri bunlardır:
Təbii və fizioloji proses: Normal doğuş körpənin və ananın təbii fizioloji proseslərdən keçməsinə əsaslanır. Bu prosesdə məqsəd körpənin təbii yolla dünyaya gəlməsi və ananın təbii doğum təcrübəsi yaşamasıdır.
Tez sağalma: Təbii doğuşdan sonra bərpa prosesi keysəriyyə ilə doğuşa nisbətən daha sürətli ola bilər. Vaginal doğuş, gələcək ananın bədəninin təbii şəkildə sağalmasına imkan verir. Ana gündəlik işlərinə daha tez qayıda bilər və normal həyatına tez uyğunlaşar.
Ana südü ilə qidalandırmanın asanlaşdırılması: Normal doğuş ana südü ilə qidalanmağı dəstəkləyir. Vaginal doğum, ana və körpə arasında dəri təmasını artıraraq, ana südü ilə qidalanma prosesini asanlaşdıra bilər. Körpə doğuşdan dərhal sonra anaya yaxınlıq hiss edər və əmizdirmə əlaqəsi güclənə bilər.
Normal doğulan körpələrdə tənəffüs çatışmazlığı riski daha azdır. Normal doğuş zamanı doğum kanalından keçərkən körpənin ağzının təmasda olduğu bakteriyalar hesabına immun sistemi inkişaf edir.
Normal doğuşun ana üçün faydaları
Normal doğuşdan sonra ananın sağalma və gündəlik həyata qayıtma müddəti çox qısa olur. Normal doğum edən analar xəstəxanadan daha qısa müddətdə evə buraxılır. Bu, anaya həm sağlamlıq, həm də maliyyə baxımından xeyir verir. Normal doğum edən ananın uşaqlıq yolunda heç bir kəsik və ya zədə olmadığı üçün təbii yolla sonrakı doğumları da etmək şansı var. Gələcəkdə qarın əməliyyatları üçün risk yaratmır. Normal doğuşda infeksiya və qanaxma kimi doğuşdan sonrakı ağırlaşmalar daha az olur. Normal vaginal doğum edən ananın doğuşdan sonra ağrıları keysəriyyə əməliyyatına nisbətən daha az olur.
Öz təbii hormonlarının təsiri ilə təbii doğum fəlsəfəsinə uyğun olaraq uşaq dünyaya gətirən ailələrin körpələri ilə bağları daha güclü olar.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) təbii doğuş üçün tövsiyyə edir:
- Doğuş özbaşına başlamalıdır.
- Doğuş edən qadınlara emosional və fiziki dəstək verilməlidir.
- Doğum boyu rutin müdaxilələrdən qaçınmaq lazımdır.
- Doğuş zamanı təbii və aktiv itələmə üsullarına üstünlük verilməlidir.
- Doğuşdan sonra ana və körpə bir yerdə saxlanılmalı və ana südü ilə qidalandırmaq üçün məhdudiyyətsiz imkanlar təmin edilməlidir.
Hansı üsul daha sağlamdır?
Ana və körpə üçün təhlükəli vəziyyət yoxdursa, normal doğuş hər zaman ilk seçimdir, lakin risk kiçik də olsa, həkimlərin anaya və yaxınlarına keysəriyyə əməliyyatını tövsiyə etməsi də mümkündür. Bundan əlavə, erkən və ya gecikmiş doğuş kimi qeyri-adi hallarda keysəriyyə əməliyyatına üstünlük verilir.
Nə zaman keysəriyyə doğuşa üstünlük verilir?
- Ananın qanı ilə keçə biləcək xəstəliklər və mümkün ürək xəstəlikləri riski olan zaman.
- Körpə doğuşa yaxın tərs bir vəziyyətdə olanda.
- Körpənin artıq çəkisi varsa.
- Plasenta və körpə arasında əlaqənin vaxtından əvvəl itirilməsi halında.
- Əgər ana daha əvvəl uşaqlıq yolunda əməliyyat keçiribsə.
- Xəstələrdə şiş vagina və uşaqlıq yolunu bloklayıbsa.
Heç bir maneə yoxdursa, normal doğuşa üstünlük verilməlidir.
Ana və körpənin birlikdə həyata keçirdiyi normal doğuş təbii bir proses olaraq, tamamilə instinktiv və şüuraltı yazılı məlumatlarla, heç bir müdaxiləyə ehtiyac olmadan baş verir. Keçmiş zamanlardan bu günə dəyişən həyat şəraiti, oturma zərurəti, fiziki fəaliyyətin olmaması, əlavələrlə və işlənmiş qidalarla qidalanma hər bir qadının doğuşunu çətinləşdirir. Bu çətinlik müxtəlif yanlış təsəvvürlərə səbəb olur və valideynlərin ana və körpənin sağlamlığı üçün keysəriyyə əməliyyatını seçməsinə səbəb olur. Ancaq bu gün həkimlərin məsləhəti ilə düzgün istiqamət alan valideynlər normal doğuşa üstünlük verirlər.