Dərman bitkiləri

Dərman bitkilərinin tərkibində dərman xassələri olan ən azı bir maddə var. Bu maddə və ya maddələr çox vaxt bitkinin toxumaları və hissələri arasında qeyri-bərabər paylanır. Buna görə də, dərman bitkiləri toplayarkən, faydalı elementlərin harada cəmləndiyini və bitki inkişafının hansı dövründə onların konsentrasiyasının maksimum olduğunu bilməlisiniz.

Qədim zamanlardan insanlar bəzi otların və bitkilərin şəfaverici xüsusiyyətlərini öyrənib bilməyə çalışmış və onlardan istifadə etmişlər.Gözəl və valehedici təbiətə malik vətənimizin  dilbər guşələrində bir çox şəfalı bitkilər yetişməkdədir. Onlardan düzgün istifadə edərək profilaktik olaraq və müalicə üçün yararlanmaq olar.

Gülxətmi: 

Bürüyücü, iltihab əleyhinə və ağrıkəsici vasitə kimi udlağın və qırtlağın xəstəliklərində, hiperasid qastritdə, xora xəstəliyində tətbiq edilir, bəlğəmgətirici vasitə kimi traxeitdə, bronxitdə və bronxial astmada təyin olunur. Bu dəyərli bitki orqanizmin xəstəliklərə qarşı müqavimətini artıraraq immunitet sistemini gücləndirən təsirlərə malikdir. Soyuqdəymədən sinir sisteminə qədər bir çox sahədə faydaları var. Gülxətmi çiçəyinin faydalarını aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Soyuqdəymə və qripə yaxşı gəlir
• Bağırsaq problemlərinin aradan qaldırılmasında təsirlidir
• Qaraciyər və ürək sağlamlığını dəstəkləyir
• Dərinin bərpasını təmin edir
• İmmuniteti gücləndirməkdə təsirlidir
• Ağrı kəsici xüsusiyyətlərə malikdir
• Gülxətmi həzm sistemi üçün çox faydalıdır. Eyni zamanda şiddətli öskürəyin qarşısını almaqda əvəzedilməzdir. O, ağciyərlərə yığılan bəlğəmin təmizlənməsini asanlaşdırır.
• Tənəffüs yollarına faydalıdır

Soyuq qış aylarında və ya mövsümi keçidlərdə orqanizmimizin müqaviməti azalır və biz istəmədən tənəffüs yolu xəstəliklərinə tutula bilərik. Gülxətmi insanların şiddətli öskürək, soyuqdəymə və qripin müalicəsində üstünlük verdikləri bir bitki növüdür. Öskürək səbəbiylə boğazda yarana biləcək ağrı və qıcıqlanmanı azaldır. Ağızda quruluq zamanı tüpürcək istehsalının artırılmasında təsirlidir. Gülxətmi çiçəyi çayı tənəffüs problemi olanlar üçün yaxşı bir müalicə üsulu olaraq istifadə edilə bilər.

Çobanyastığı:

Çobanyastığı çiçəklərindən əldə edilən çobanyastığı çayı toplanaraq qurudularaq çay şəklində istehlak edilir və sağlamlıq üçün bir çox faydalar təqdim edir. Əsasən sakitləşdirici xüsusiyyəti və yuxusuzluğa qarşı faydaları ilə tanınan çobanyastığı çayı iltihab əleyhinə də təsir göstərir, sidikqovucu xüsusiyyətə malikdir, şəkər xəstəliyinə faydalıdır, dərini təmizləyir, yaraları sağaldır və ishala qarşı təsirlidir. Həddindən artıq istehlak edildikdə bəzi reaksiyalara səbəb ola bilən çobanyastığı çayı xüsusilə dəri ilə təmasda dərini qıcıqlandıra bilər. Bu səbəbdən istifadə etməzdən əvvəl çox diqqətli olun, bu səbəbdən də həkimə və ya dietoloqa müraciət etmək faydalıdır.

Çobanyastığı çayının faydalarını aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Çobanyastığı çayı iltihab əleyhinə xüsusiyyətləri ilə yaraları sağalda bilir
• Həzm sağlamlığını dəstəkləyir
• Premenstrüel gərginlik sindromunun simptomlarını aradan qaldırır.
• Stress və narahatlığı azaldaraq sakitləşdirir.
• Çobanyastığı çayı daha rahat yatmağınıza kömək edir.
• Soyuqdəymə və öskürək üçün yaxşıdır.
• Boğazı yumşaldaraq boğaz ağrılarına yaxşı gəlir.
• İshala qarşı təsirlidir
• Ürək xəstəlikləri riskini azaldır.
• Şəkərli diabetin müalicəsində üstünlük verilir.
• Ekzema və dəri problemlərini aradan qaldırır.
• Osteoporozun müalicəsində istehlak edilə bilər.
• Tərkibində xərçəng əleyhinə təsirli maddələr var.

 Kəklikotu:

Qədim dövrlərdən bəri istifadə edilən və sağlamlığa bir çox faydası olan kəklikotu çayı, çoxillik kəklikotu bitkisinin yarpaqlarından hazırlanan, bütün dünyada yayılmış bitki mənşəli dəmləmədir. Çox gözəl ətri olan kəklikotu çayının alındığı, soyuqdəymə və qripin qarşısını almağa, həzm problemlərini, yuxu problemlərini və iltihabı azaltmağa kömək edən kəklikotu bitkisi dadı və aroması ilə sevilir. Mülayim iqlimlərdə yetişə bilən bir bitkidir.

• Menstrual ağrıları yüngülləşdirir.
• Kəklikotu çay şəklində istehlak edildikdə öskürəyi sakitləşdirməkdə təsirli olur.
• Viruslara qarşı qalxan yaradır. Hepatit, shingles, HPV kimi viruslara qarşı davamlıdır.
• Həzm sistemini qoruyur. Xüsusilə bağırsaq sağlamlığına müsbət təsir göstərir.
• Ürək ritmini tənzimləyərək ürək sağlamlığının qorunmasına töhfə verir.
• Anemiyanın qarşısını almağa kömək edir.
• Qan təzyiqini aşağı salır.
• İştah açıcı xüsusiyyətlərə malikdir
• Bronxitin müalicəsində istifadə olunur. 

Itburnu:

Qidalanma dəyəri çox yüksək olan itburnu vitamin və minerallarla zəngindir.Buna görə də, tərkibində orqanizmi bir çox xəstəliklərdən qoruyan bitki komponentləri də vardır. İtburnu bitkisinin vətəni Türkiyədir. Sentyabr və oktyabr aylarında meyvə verir.

Bu əvəzsiz meyvənin sağlamlığımıza çoxlu faydaları var.

Əla antioksidantdır. Buna görə də xərçəng, ürək-damar və xroniki xəstəliklərə qarşı təbii qorunmanı təmin edir. Ürək-damar xəstəliklərindən qoruyur.
Yenə yüksək antioksidant tərkibinə görə itburnu meyvəsi ürək-damar xəstəliklərinə qarşı qorunmanı təmin edir. Bundan əlavə, tərkibindəki C vitamini sayəsində damar quruluşunu qorumağa kömək edir.

İmmunitet sistemini gücləndirir. C, A və E vitaminləri və polifenollarla çox zəngin olan itburnu orqanizmi infeksiyalardan qoruyan limfositlərin istehsalını artırır. Yoluxucu xəstəliklərə qarşı immunitet reaksiyasını gücləndirir.

Dərinin erkən qocalmasının qarşısını alır.
Bədən zülallarının böyük bir hissəsini təşkil edən, dərinin bərpası, elastikliyi və yaraların sağalmasında əsas rol oynayan protein kollagendir. İtburnu bitkisində çox yüksək səviyyədə olan C vitamini kollagenin istehsalını stimullaşdırır.

Ağrı və iltihabı azaldır.

İstiotlu nanə(nanəcövhər):

Nanənin aktiv komponentləri soyuq reseptorları, sinirləri və qan damarlarını qıcıqlandırır. Cavab nəticəsində qan damarları genişlənir, bu da ağrının şiddətini azaltmağa kömək edir.

Nanə yarpaqlarının həlimi qan təzyiqini tənzimləməyə kömək edir.

Əksər hallarda nanədən mədə ağrıları zamanı, həmçinin ürək bulanması vaxtı istifadə edirlər. Nanə sətəlcəmə qarşı da effektiv təsirə malik olduğu üçün onun köməyi ilə bronxit, zökəm, angina və bir sıra digər xəstəliklər müalicə olunur. Həmçinin nanədən mətbəxdə də geniş istifadə olunur.  Nanə yarpaqlarından hazırlanan “nanə cövhəri” isə mədə-bağırsaq xəstəlikləri üçün ən yaxşı dərmandır.

• -Həzmi asanlaşdırır
• -İştahanı açır
• -Sidikqovucu və qazqovucudur
• -Qaraciyər xəstəliklərinə qarşı faydalıdır
• -Öd ifrazını nizamlayır
• -Tənəffüsü asanlaşdırı
• -Stresə qarşı faydalıdır
• -Sinirləri sakitləşdirir
• -Aritmiya ehtimalını azaldır
• -Ana südünü artırır
• Yuxusuzluğu aradan qaldırır
• -Antiseptik təsirə malikdir
• -İshala qarşı faydalıdır
• -Temperaturu aşağı salır
• -Başgicəllənməsinin qarşısını alır
• -Ürək-damar sisteminin fəaliyyətini nizamlayır
• -Öskürəyi kəsir
• -Bağırsaq qurdlarını salır

• -Qripə qarşı faydalıdır
• -Ağız iyini aradan qaldırır
• -Dəri üçün ən yaxşı dərmandır
• -Baş ağrısı və diş ağrısını aradan qaldırır
• -Həyəcana və qoxuya qarşı faydalıdır.

Gicitkən:

Uzun illərdir ənənəvi tibbdə istifadə edilən gicitkən tərkibindəki fermentlər, minerallar və vitaminlər sayəsində bir çox dərmanlarda istifadə edilən möcüzəvi və dərman bitkilərindən biridir. May-avqust ayları arasında toplanan bitki bütün növ torpaqlarda bitir. Elmi adı ‘Urtica’ olan bitki sürtüldükdə və toxunduqda qaşınma və sancma hissi yaratdığı üçün xalq arasında gicitkən adlanır.

Alternativ müalicə sahələrində və elm aləmində tez-tez adı çəkilən bitkinin bir çox faydası var. Mülayim iqlimi olan bütün torpaqlarda bitir və yüksək miqdarda C vitamini ehtiva edir. Antioksidant və antimikrobiyal xüsusiyyətlərə malik olan bitkinin tərkibində dəmir, histamin, C vitamini, xlorofil və asetilkon var, həm də ağrıkəsici təsir göstərir. Gicitkənin faydalarını aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Tərkibində C və A vitaminləri olduğu üçün orqanizmi toksinlərdən təmizləyir. Orqanizmdə zərərsizləşdirilən toksinlərin atılmasında böyük rol oynayır.
• Böyrək, sidik kisəsi və öd kisəsində əmələ gələn qum və daşların asanlıqla çıxarılmasını təmin edir. Böyrək daşlarının/qum əmələ gəlməsinin də qarşısını alır.
• Sidikqovucu xüsusiyyətləri sayəsində sidik kisəsini ödem və infeksiyadan qoruyur.
• Onun toxumu lens sistemini stimullaşdırır; Böyrəklərdən artıq toksinləri çıxarmağa kömək edir.
• Tərkibindəki yüksək C vitamini və dəmir sayəsində qırmızı qan hüceyrələrinin əmələ gəlməsini sürətləndirir. Anemiyadan əziyyət çəkənlərin istehlak edə biləcəyi bitki qan dövranını sürətləndirir.
• Qanın təmizlənməsinə kömək edən bitki qan azlığını və xroniki yorğunluğu da aradan qaldırır.
• Tərkibindəki karotenoid sayəsində göz sağlamlığını da qoruyur.
• Tədqiqatlar göstərir ki, prostat xərçənginə xeyirlidir.
• Ürək-damar sağlamlığının qorunmasında və sümüklərin möhkəmlənməsində mühüm rol oynayır.
• O, həmçinin diş əti qanamasının və iltihabının qarşısını alır.
• Bitkinin 100 qramında 80 qram su olduğu üçün sidikqovucu funksiyanı da yerinə yetirir.
• Astma və saman qızdırması kimi yuxarı tənəffüs yollarının xəstəliklərini aradan qaldırır.
• Saç tökülməsinin qarşısını almağa kömək edir.
• Dəri sağlamlığı üçün də çox faydalı olan bitkinin sızanaq əmələ gəlməsinin qarşısını alaraq dərini gözəlləşdirdiyi görülür.
• Əmizdirən anaların südünü artırmağa kömək edir.
• İshal və ürəkbulanmaya yaxşı təsir edən bitki artrit, revmatizm və oynaq ağrılarını da xeyli azaldır.
• Gut xəstəliyinin müalicəsində də çox təsirlidir.

 Bu bitkinin bəzi zərərləri haqqında məlumatlı olmaq lazımdır. Belə ki, həddən artıq qəbul edildikdə qanı qatılaşdırır. Bu isə baş beynin qan damarlarında problem olan insanlarda, varikoz xəstələrinə əks göstəriş hesab edilir.

Bundan əlavə aşağıdakı hallarda gicitkən çayının qəbulu məsləhət deyil:

• qanaxmalar zamanı;
• qanın qatılığı yüksək olarsa;
• böyrək xəstəlikləri zamanı.

Ot yığıldıqdan sonra uzun müddət qurudula bilər. Gicitkən çayının hazırlanması olduqca sadədir. Əvvəlcə bir çay qaşığı incə doğranmış otlar bir stəkan qaynar suya qoyulur. Suda 5-10 dəqiqə qaynadın. Bu müddət ərzində otun qoxusu çıxır. Qaynadıqdan sonra süzülür. Hazırladığınız çayı təxminən 5 dəqiqə dincəldikdən sonra içə bilərsiniz. Dadı və qoxusunu bəyənməsəniz, təbii bal və ya bir neçə nanə yarpağı əlavə edə bilərsiniz.

Bədrənc otu:(Melissa)

Stress, narahatlıq və depressiya təsirlərindən yuxusuzluğa, həzmsizlikdən soyuqdəyməyə, həmçinin yaddaşı gücləndirməkdən herpesin müalicəsinə qədər bir çox sağlamlıq probleminin aradan qaldırılmasında təsirli təbii bir bitki olan melissanı(bədrənc otu) çay şəklində istehlak etməyin bir çox faydası var.

Melissa çayı çayının faydaları nələrdir?

Melissa çayı çayı stress və narahatlığı azaltmağa, yuxuya kömək edir, soyuqdəymələri müalicə edir, iştahı artırır, həzmsizliyi və onun yaratdığı ağrı və ya narahatlığı aradan qaldırır.

Dərini bərpa etməyə kömək edən, sidikqovucu və saç tökülməsinin qarşısını alan Melissa çayı çayının faydaları aşağıdakılardır:

• Melissa çayı stress, narahatlıq və əhval pozğunluqlarını azaldır.
• Həzmsizlik və şişkinliyə yaxşı gəlir.
• Yuxunu tənzimləyir.
• Melissa çayı çayı soyuqdəymə və qripə qarşı yaxşıdır.
• Zehni funksiyanı artırır, yaddaşı gücləndirir.
• Herpes üçün təbii vasitə kimi yararlıdır.
• Dəridəki sızanaqları təmizləyir və dərinin bərpasına kömək edir.
• Menstrual ağrıları aradan qaldırır.
• Kəpək və saç tökülməsinin qarşısını alır.
• Qan şəkərini aşağı salmağa kömək edir.
• Sidikqovucu xüsusiyyətlərə malikdir.
• Qan dövranını tənzimləməyə kömək edir.
• Qaraciyər və öd kisəsi problemlərini aradan qaldırır.
• Migren hücumları üçün təbii müalicə kimi istifadə edilə bilər.

Lavanda:

Lavanda bitkisindən əldə edilən yağ olan lavanda yağı dəriyə qulluq, saç baxımı, həşərat dişləməsi və günəş yanığı üçün faydalar təmin edir. Qoxusu ilə sakitləşdirici və psixoloji rahatlıq təmin edən lavanda yağı antiseptik təsiri ilə illərdir alternativ tibbdə istifadə edilən efir yağı kimi tanınır. Lavanda yağının həmçinin narahatlıq, göbələk infeksiyaları, allergiya, depressiya, yuxusuzluq, ekzema, ürək bulanması və menstrual ağrıları müalicə etdiyinə inanılır.

İltihab əleyhinə, antioksidant və antimikrobiyal təsiri olan lavanda yağı sakitləşdirici təsiri ilə sinir və miqren baş ağrılarını, artrit və əzələ spazmlarını aradan qaldıra bilir.Dəriyə tətbiq olunduqda məsamələri açır, iltihabı azaldır, sızanaq əmələ gəlməsinin qarşısını alır. Lavanda yağının yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq kimi faydaları da var.

• Sızanaqlar, çapıqlar, ekzema, sedef və quru dəri üçün bərpaedicidir.
• Yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa kömək edir.
• Baş ağrılarını, artriti, krampları, əzələ və oynaq ağrılarını sakitləşdirir.
• Anksiyete və depressiya üçün yaxşı olduğu üçün əhval-ruhiyyəni sakitləşdirir
• Saçların sağlamlığını qorumağa kömək edir.
• Dərini sərbəst radikalların təsirindən qoruyur.
• Zərərli virus və bakteriyaların aradan qaldırılmasını təmin edir.
• Günəş yanığının təsirlərini azaldır.

Şalfey:

Şalfeyin (adaçayı) tərkibində K vitamini, A, E və C vitaminləri, maqnezium, sink və mis kimi minerallarla çox zəngin olan 160-dan çox polifenol var. Adaçayı ağız sağlamlığını yaxşılaşdırmağa, xolesterolu və qan şəkərini azaltmağa, beyin funksiyasını yaxşılaşdırmağa və menopoz əlamətlərini azaltmağa kömək edir.

Faydaları:

Güclü antioksidant olan adaçayının faydaları aşağıdakılardır:

• Tərkibində K, A, C və E vitaminləri, maqnezium və sink kimi minerallar var.
• Adaçayı güclü antioksidant mənbəyidir. Antioksidantlar zərərli sərbəst radikalları zərərsizləşdirərək orqanizmin müdafiəsini gücləndirməyə və xroniki xəstəliklər riskini azaltmağa kömək edir.
• Diş lövhəsinə səbəb olan mikrobları məhv etməyə kömək edən antimikrobiyal xüsusiyyətlərə malikdir.
• Boğaz infeksiyaları, diş absesləri, diş əti infeksiyaları və ağız yaralarının sağalmasına kömək edir.
• Menopoz əlamətlərini idarə etməyə kömək edir. İsti flaşlar, həddindən artıq tərləmə, vaginal quruluq və əsəbi əhval-ruhiyyə üçün yaxşıdır.
• Adaçanın mahiyyətində olan birləşmələr yaddaş problemləri, problem həll etmə və düşünmə kimi idrak qabiliyyətlərini yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.
• Xərçəng hüceyrələrinin böyüməsini və meydana gəlməsini maneə törədə bilər.
• Adaçayı sidikqovucu təsirə malikdir.
• Adaçayı sakitləşdirici xüsusiyyətləri ilə stressi azaldır.
• Mədə və həzm sistemini yaxşılaşdırır.
• Yuxu problemlərinə yaxşı gəlir.
• İshaldan qurtula bilər.
• Sümük sağlamlığını dəstəkləyə bilər.

Zəncəfil:

Faydaları sonsuz olan zəncəfil həm süfrələrdə, həm də dərman məqsədləri üçün istifadə olunur. Toz şəklində və ya təzə formada istehlak edilə bilən zəncəfil mədə, ürək xəstəliklərində, infeksiyalara qarşı və xərçəng xəstəliyinə qarşı faydaları var. Gündəlik kifayət qədər miqdarda istehlak edilməlidir. Zəncəfil istehlakı artdıqda sağlamlığa zərər verə bilər. Zəncəfilin kök forması da var, ondan limon və bal qarışığı ilə çay hazırlamaq olar. Zəncəfil yağ yandırmağa kömək edir və həm də arıqladır.

Zəncəfil həm təzə, həm də qurudulmuş halda istehlak edilir. Quru zəncəfillə yanaşı, təzə zəncəfilin də bir çox faydaları var. Xüsusilə təzə zəncəfildə bol miqdarda C vitamini var. İmmunitet sistemini gücləndirmə qabiliyyəti və xüsusilə tərkibindəki çoxlu C vitamini sayəsində qışda baş verə biləcək yoluxucu xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir.

Faydaları:

• Mədə və bağırsaqlarda qazlar çıxarılır.
• Qusma və ürəkbulanmaya qarşı son dərəcə təsirlidir .     İshal və bağırsaq pozğunluqlarını aradan qaldırır
• İmmunitet sistemini gücləndirir.
• Aybaşı ağrılarını azaldır.
• Öskürəyi sağaldır.
• Maddələr mübadiləsini sürətləndirir və iştahanı artırır.
• Həzmi sürətləndirir.
• Əzələ ağrılarını aradan qaldırır.
• Tənəffüs yollarını açır.
• Cinsi gücü artırdığı bilinir.
• Soyuqdəymə, qrip, bronxit kimi xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur.

Zəncəfil çayı hazırlamaq qaydası:

Təzə zəncəfil çayı hazırlamaq çox sadədir.Təzə zəncəfil çayı zəncəfil kökündən hazırlanır. Əvvəlcə təzə zəncəfil kökünü yaxşıca yuyun. Sonra zəncəfilin qabığını soyun və doğrayın. Sonra bir qəhvə qabında içməli suyu qaynadın. Qaynar suya doğranmış zəncəfil əlavə edin. Təzə zəncəfili 10 dəqiqə suda isladın. Onu acqarına içə bilərsiniz.

Çörəkotu( qara zirə):

Qara zirə xərçəng hüceyrələrinin böyüməsinin qarşısını almağa kömək edən fitokimyəvi, iltihab əleyhinə və antioksidantlarla zəngindir. Tərkibindəki kalsium, sink və dəmir kimi komponentləri ilə qara zirə diabet, ürək xəstəlikləri və piylənmə üçün faydalıdır, xolesterini aşağı salır və iltihabı aradan qaldırır. Qara zirə ağrıkəsici, antibakterial, göbələk və virus əleyhinə təsirlərə malikdir. Qan dövranını yaxşılaşdırır, iltihab əleyhinə təsir edir və trofik yaraların sağalmasını sürətləndirir. İmmun sistemi möhkəmləndirir, arterial təzyiqi salır, qaraciyərqoruyucu, antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir. Maddələr mübadiləsini aktivləşdirir, qanda şəkərin miqdarını azaldır, hüceyrələrin insulinə həssaslığını artırır, şiş hüceyrələrinin əmələ gəlməsini və böyüməsini ləngidir. Antiallergik təsir göstərir, bronxları genişləndirir, qanyaranmanı sürətləndirir. Bağırsaq mikroflorasını tənzimləyir, həzm fermentlərinin aktivliyini artırır. Əsəbləri sakitləşdirir, yuxuyagetməni və yuxunun keyfiyyətini yaxşılaşdırır. Orqanizmin hormonal balansını tənzimləyir, cinsi qabiliyyəti artırır.

Qara zirənin faydaları bunlardır:

• Qara zirə xolesterolu azaltmağa kömək edən xüsusiyyətlərə malikdir.
• İmmunitet sistemini gücləndirir
• Onun antihistamin təsiri saman qızdırması kimi allergik reaksiyalar üçün yaxşıdır.
• Astma və bronxit əlamətlərini azaldır
• Menstruasiya dövrünü tənzimləyir və ağrıları aradan qaldırır
• Xərçənglə mübarizə aparır
• İnfeksiyaya səbəb ola biləcək bakteriyaları öldürür.
• Sperma sayının artmasına müsbət təsir göstərir.
• İltihablı dərini sakitləşdirməyə kömək edir.
• Qaraciyərin zədələnməsinə qarşı qoruyur.
• Mədə xorasının qarşısını alır.
• Oynaq ağrılarını azaltmaqda təsirlidir.
• Pəhriz rejimlərində və qidalanma proqramlarında istifadə edilə bilər.

İstifadə qaydası:

Gündəlik istehlakı 1 çay qaşığı olaraq tövsiyə edilən qara zirənin tez-tez istifadə edilən yağının da 1 çay qaşığı olaraq istehlak edilməsi tövsiyə edilir.

Qara Zirənin Zərərləri Varmı? Kimlər istifadə edə bilməz?

Təbii məhsul kimi tanınsa da, qara zirə müxtəlif zərər və yan təsirlərə səbəb ola bilər. Həddindən artıq istehlak böyrək və qaraciyərin zədələnməsi ilə əlaqələndirilə bilər. Qara zirədən allergiyası olanların və hamilə qadınların onu qəbul etməzdən əvvəl mütəxəssislə məsləhətləşməsi tövsiyə olunur.

istifadə olunmuş mənbələr:

www.memorial.com.tr

www.medicina.az

www.milliyet.com.tr

herba-flora.com