Böyrək ağrısının evdə müalicəsi

Böyrəklər qəhvəyi rəngdə lobya şəklində olan iki kiçik orqana verilən addır. Bədənin bel hissəsində, onurğanın hər iki tərəfində qabırğanın altında, yerləşir. Onların ölçüləri bir-birinə bənzəyir. Böyrəklər, sidik kisəsi və sidik axarları kimi sidiyin daşındığı və depolandığı orqanlarla əlaqəlidir.

Böyrəklər orqanizmdə bir çox mühüm və həyati funksiyaları yerinə yetirir. Bu səbəbdən insanlar böyrək sağlamlığını qorumaq yolları ilə maraqlanmalıdırlar. Böyrək ilk növbədə insanın qanında olan suyu, turşuları və tullantıları təmizləyir və süzür. Daha sonra bu tullantıları bədəndən atmaq üçün sidiyə çevirirlər. Bununla belə, böyrəklər xəstələnirsə, zədələnirsə və ya çapıq toxuması ilə örtülürsə, qandakı duzlar, kalsium kimi minerallar və su arasında daha sağlam bir tarazlığı qorumaq kimi normal işlərini düzgün yerinə yetirə bilmirlər.

Böyrək funksiyası nədir?

Böyrəklər bədənin ən vacib orqanlarından biridir. Onlar qandan tullantı məhsulların süzülməsi və təmizlənməsi və sidik şəklində artıq mayenin çıxarılması üçün məsuliyyət daşıyırlar. Böyrəklər həmçinin qan təzyiqini tənzimləməyə, yeni qırmızı qan hüceyrələrinin yaranmasına və sümüklərin daha sağlam olmasına kömək edir.

Böyrək xəstəliklərinin əlamətləri hansılardır?

• Yorğunluq, ürəkbulanma, qusma
• Sidikdə dəyişiklik (qanlı, çay rəngi, köpüklü)
• Sidiyə getmə vərdişlərində dəyişikliklər (miqdarın artması və ya azalması, sidik ifrazının sürətlənməsi, sidiyə çıxanda yanma hissi, gecə sidiyə çıxma)
• Ayaq biləklərində, əllərdə və üzdə şişlik
• Yüksək qan təzyiqi
• Nəfəs darlığı, nəfəs almaqda çətinlik
• Dad hissiyyatının itməsi, pis qoxulu nəfəs
• Ağrı: Böyrək qarın ağrısı, yan ağrı, yan ağrıya səbəb ola bilər. Onun digər ağrılardan fərqi odur ki, hərəkətlə keçmir, spazm şəklində olur və şiddətli ola bilər.
• Gecə sidiyə çıxması (nokturiya): Normal şəraitdə gecə istehsal olunan sidik kisəsinin tutumunu aşmaz. Vərdiş, yuxusuzluq, gec saatlarda həddindən artıq maye qəbulu, sidikqovucu dərmanların istifadəsi kimi səbəblərdən yaranan nokturiya böyrək xəstəliyinin əlaməti deyil.
• Sidik ifrazı zamanı yanma: dizuriya
• Bədəndə şişlik: Ayaqlarda, topuqlarda, qarın dərisində və xüsusən də göz qapaqlarında ödem
• Sidikdə rəng dəyişikliyi və ya köpük: proteinuriya
• Sidik miqdarının azalması: oliquriya (1 ml/kq/saatdan az sidik ifrazı)
• Sidik ifrazının olmaması: anuriya (0,5 ml/kq/saatdan az sidik ifrazı)
• Zəiflik: Uremik simptomlar
• Qarın boşluğunda dolğunluq və kütlə hissi

Böyrəklər daha çox pozulduqca, digər simptomlar meydana gələ bilər:

• Ağızda metal dadı,
• Pis nəfəs,
• Şişmə,
• Nəfəs darlığı kimi simptomlar.

Bədəndə filtr funksiyasını yerinə yetirən böyrəklər bir çox fərqli funksiyaya malikdir. Bunlara bədənin turşu balansının tənzimlənməsi, qan təzyiqinin tənzimlənməsi, D vitamininin daha səmərəli istifadəsinin təmin edilməsi, diş və sümüklərin inkişafına köməklik daxildir. Böyrəklər bədən daxilində tarazlığın (homeostaz) qorunmasında da böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Bir çox funksiyaya malik olduğunu qeyd etdiyimiz böyrəklərin də bu funksiyaları pozan təsirlərə səbəb olan müxtəlif xəstəlikləri var. Böyrəklərə təsir edə biləcək bir çox xəstəlik növü var. Lakin böyrək xəstəliklərinin simptomları eyni olmaya bilər. Əlamətləri  müşahidə etmək üçün lazımi testlər aparılaraq böyrək xəstəliyinin növü müəyyən edilə bilər.

Xroniki böyrək xəstəliyinin qarşısını almaq mümkündürmü?

Xroniki böyrək xəstəliyindən qorunmaq üçün 8 qızıl qayda:

• Müntəzəm olaraq məşq edin
• Sağlam qidalanın və bədən çəkinizi qoruyun
• Duz istehlakını azaldın
• Kifayət qədər maye için
• Siqaret çəkməyin
• Ağrı kəsicilərin istifadəsindən çəkinin
• Qan təzyiqinizi və qan şəkərinizi ölçün
• Əgər risk qrupundasınızsa, böyrəklərinizi mütəmadi olaraq yoxladın.

Böyrəklər lazımi funksiyalarını yerinə yetirə bilmədikdə, su və maddələr mübadiləsi tullantıları qanda toplanır və orqanizmdə başqa problemlər yaradır. Böyrək xəstəliklərində erkən diaqnoz çox vacibdir. Bu səbəbdən mütəmadi olaraq sağlamlıq müayinəsindən keçmək vacibdir.

Diaqnoz qoyulmamış xroniki böyrək xəstəliyi iki mühüm nəticəyə gətirib çıxarır:

1.Böyrək funksiyasının proqressiv itkisi nəticəsində son mərhələdə böyrək çatışmazlığının inkişafı,

2.Ürək-damar xəstəlikləri səbəbindən vaxtından əvvəl ölüm riski.

Böyrək xəstəlikləri

Böyrək iltihabları (nefrit):

Böyrək toxumasının iltihabı nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Sidik yollarının infeksiyaları, otoimmün xəstəliklər və ya digər infeksiyalar nefritə səbəb ola bilər.

Böyrək daşları:

Böyrəklərdə yığılan mineral və duz yataqları olan daşlar sidik yollarında tıxanmalara səbəb ola bilər və ağrılı vəziyyətlər yarada bilər.

Böyrək kistaları:

Böyrək toxumasında maye ilə dolu kisəciklərdir. Onlar adətən xoşxassəli ola bilər, lakin böyüdükcə və ya sayı artdıqca problemlər yarada bilər.

Böyrək çatışmazlığı:

Bu, böyrəklərin lazımi səviyyədə işləyə bilmədiyi bir vəziyyətdir. Kəskin böyrək çatışmazlığı ani və tez-tez ciddi bir vəziyyət olsa da, xroniki böyrək çatışmazlığı zamanla inkişaf edən və irəliləyən bir vəziyyətdir.

Polikistik Böyrək Xəstəliyi :

Bu xəstəlik genetik bir vəziyyət, böyrəklərdə kistik formasiyalar ehtiva edir. Bu kistlər normal böyrək toxumasını sıxışdırıb onun funksiyasını poza bilər.

Böyrək şişləri:

Böyrək xərçəngi böyrək toxumasında anormal hüceyrə artımı nəticəsində əmələ gələn şişdir. Erkən diaqnoz vacibdir.

Hipertoniya və diabetlə əlaqəli böyrək zədələnməsi:

Yüksək qan təzyiqi və diabet böyrəklərə zərərli təsir göstərərək xroniki böyrək xəstəliklərinə səbəb ola bilər.

Qlomerulonefrit:

Glomerulus adlanan böyrək filtrlərində iltihab nəticəsində baş verir. Bu, sidikdə protein itkisinə və böyrək çatışmazlığına səbəb ola bilər.

Hər bir fərdin vəziyyəti fərqlidir və böyrək xəstəlikləri bir sıra amillərdən asılı olaraq inkişaf edə bilər. Risk faktorlarını müəyyən etmək, müntəzəm sağlamlıq yoxlamaları və sağlam həyat tərzini saxlamaq böyrək sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir.

Böyrək xəstəliklərinin qarşısını almağın yolları hansılardır?

Böyrək xəstəlikləri səssizcə irəliləyən və simptomlar görünməzdən əvvəl fərq edilməyən, lakin ciddi fəsadlara səbəb ola bilən problemlər arasındadır. Şüurlu həyat tərzi seçimləri və müntəzəm sağlamlıq yoxlamaları ilə böyrək sağlamlığını qorumaq və xəstəliklərdən qaçmaq mümkündür:

Sağlam qidalanma vərdişləri:

• Az duzlu, az yağlı və az şəkərli bir pəhriz qəbul edin.
• Tez-tez təzə tərəvəz və meyvələrdən istifadə edin.
• Protein qəbulunu balanslı saxlayın.

Kifayət qədər su içmək:

• Gündə ən az 8 stəkan su içdiyinizə əmin olun.
• İçməli su böyrək funksiyasını dəstəkləyir və böyrək daşlarının əmələ gəlməsini azalda bilər.

Daimi məşq: Fiziki fəaliyyət qan təzyiqini tənzimləmək və bədən çəkisini nəzarət altında saxlamaqla böyrək sağlamlığına müsbət təsir göstərir. Həftədə ən azı 150 dəqiqə orta dərəcədə məşq və ya 75 dəqiqə güclü məşq tövsiyə olunur.

 Qan təzyiqini nəzarət altında saxlamaq:

Hipertoniya(yüksək qan təzyiqi) böyrəklərin zədələnməsinə səbəb ola bilər. Qan təzyiqinizi mütəmadi olaraq yoxladın.

 Diabetə Nəzarət:

•  Diabet böyrəklərin zədələnməsinə səbəb ola bilər. Şəkərli diabetiniz varsa, mütəmadi olaraq qan şəkərinizi yoxlayın və müalicə planınıza sadiq qalın.
• Sidik ifrazınızı artırmaq və bakteriyaları bədəninizdən təmizləmək üçün bol su için.
• Sidik tutmayın.
• Defekasiyadan sonra rektumdan sidik yollarına bakterial hərəkətin qarşısını almaq üçün ön tərəfdən təmizləyin.Bunu geriyə doğru edin.
• Vannaya su doldurub vanna qəbul etmək əvəzinə duş qəbul etməyə üstünlük verin.
• Vajina və anus ətrafındakı dərini yumşaq bir şəkildə yuyun – sərt sabundan istifadə etməyin və sərt sürtməyin.
• Cinsi əlaqədən sonra tez bir zamanda az da olsa sidiyə getməyi unutmayın.
• Genital bölgənizdə ətirli dezodorantlar və ya ətirli gigiyena məhsulları istifadə etməkdən çəkinin.
• Aşağı oksalatlı pəhriz seçin.
• Xolesterol səviyyənizi aşağı salın.
• Müntəzəm olaraq idman edin
• Böyrəklərinizi zədələməkdən çəkinin.
• Qırmızı ət istehlakınızı azaldın.

Böyrək ağrısının əlamətləri hansılardır?

Böyrək ağrısı bel və ya yan nahiyələrdə kəskin ağrı şəklində özünü göstərə bilər və bu ağrı çox vaxt dalğavari və ya kramplı ola bilər. Bundan əlavə, böyrək ağrısı tez-tez sidiyə getmə, sidik zamanı yanma hissi, sidikdə qan və ya buludlu sidik kimi sidik əlamətlərinə səbəb ola bilər. Böyrək ağrısı ilə qarşılaşdıqda, bəzi insanlar ürəkbulanma, qusma, qızdırma, titreme, şişkinlik və ya qan təzyiqi dəyişiklikləri kimi əlavə simptomlarla da qarşılaşa bilər. Böyrək ağrısı simptomları insandan insana dəyişə bilər və əsas səbəbdən asılı olaraq fərqlənə bilər.

Böyrək ağrısı adətən birtərəfli olur və ağrı yerini dəyişə bilər, zaman-zaman dalğalana bilər və ya kramp kimi ola bilər. Bəzi hallarda böyrək ağrısı qarın nahiyəsinə və ya qasıq nahiyəsinə yayıla bilər.

Evdə böyrək ağrısını aradan qaldırmağa kömək edə biləcək bəzi üsullar bunlardır:

Bol su içmək: Bol su içmək böyrək daşlarının əmələ gəlməsinin qarşısını almağa və böyrək ağrılarını aradan qaldırmağa kömək edə bilər.

Ağrı kəsicilərdən istifadə: Ağrı kəsicilər böyrək ağrılarını aradan qaldırmağa kömək edə bilər.

İsti kompresin tətbiqi: 10-15 dəqiqə ərzində ağrılı bölgəyə isti dəsmal və ya isti su şüşəsi çəkilə bilər.

Bəzi bitki çayları içmək: Cəfəri suyu, zoğal suyu, kərəviz suyu böyrək ağrılarını aradan qaldırmağa kömək edə bilər.

Limonlu su: Limonada bənzər qarışıq hazırlanaraq gündə ən azı bir dəfə, ən çoxu üç dəfə içilir. Amma içərisinə çox limon qoymaq olmaz.

Kərəviz suyu: Tərkibindəki vitaminlər və maddələr sayəsində kərəvizin faydaları saysız-hesabsızdır. Gün ərzində müəyyən fasilələrlə istehlak edilə bilər.

Soyuqdan qorunun: Böyrək ağrılarının qarşısını almaq üçün bu ağrılardan əziyyət çəkən şəxs xüsusilə soyuq havalarda corab və alt köynək geyinməlidir. Bundan əlavə, böyrək xəstəliyi olan insanlar soyuqdəymədən çəkinməlidirlər. Çünki böyrək ağrılarının əsas səbəbi soyuqdur. Bundan əlavə, böyrək ağrısı olan insanlar tualetə getmək ehtiyacı hiss etdikdə gecikməməlidirlər. Sidik və ya nəcisin saxlanılması da böyrək ağrısına səbəb olur.

İsti su torbası: İsti su şüşəsi böyrək ağrılarına da yaxşı gəlir. Böyrəklərdə ağrı hiss olunduqda qaynar su qabına qaynar su doldurulmalı və sonra birbaşa təmas yeri dəsmala bükülərək ağrının baş verdiyi yerə qoyulmalıdır. Digər tərəfdən böyrəklərin fəaliyyətini təmin etmək üçün gündə ən az 2 litr su və vaxtaşırı nar suyu içmək lazımdır.

Nar suyu: Nar bir çox dərdin dərmanı olan bir meyvədir. Nar suyu qəbul etməklə böyrək ağrılarından xilas ola bilərsiniz. Nar böyrək sistemindəki infeksiyaları təmizləyir. Nar suyu içməklə də böyrək daşlarını keçirə bilərsiniz. Bundan əlavə, nar sidikdə turşu səviyyəsini tarazlayır. Böyrək daşlarının əmələ gəlməsinin də qarşısını alır. Gündə 3 dəfə nar suyu içə bilərsiniz.

Buğda otu suyu: Buğda otu suyu böyrək ağrılarını aradan qaldıran bitki mənşəli şirələrdən biridir. Buğda otu suyu xlorofil və vitaminlərlə çox zəngindir. Tərkibindəki vitamin və minerallarla böyrək sağlamlığına müsbət təsir edir. Gündə 40 ml buğda otu suyu qəbul etməklə böyrək ağrılarınızı aradan qaldıra bilərsiniz. Buğda şirəsi böyrəkdəki iltihabı da aradan qaldırır.

Qarpız toxumu çayı: Qarpız çəyirdəyi böyrək ağrıları üçün ən yaxşı bitki mənşəli üsullardan biridir. Qarpız tumları sidik yollarını təmizləyir və həzm sisteminə müsbət töhfə verir. Gündə bir dəfə qarpız çəyirdəyi çayı içməklə böyrək ağrılarından xilas ola bilərsiniz.

Gicitkən: Böyrək ağrılarınızı gicitkən ilə aradan qaldıra bilərsiniz. Gicitkən həm də təbii sidikqovucudur. Gicitkən ilə sidik yollarınızdakı infeksiyanı aradan qaldıra bilərsiniz. Gicitkən və gicitkən qarışığını evdə asanlıqla hazırlaya bilərsiniz. Gicitkəni bitki çayı kimi istifadə edərək böyrək sağlamlığınızı yaxşılaşdıra bilərsiniz.

Süd: Südün tərkibində yüksək miqdarda protein var. Protein böyrək sağlamlığına müsbət təsir göstərir. Böyrək ağrılarınızı aradan qaldırmaq istəyirsinizsə gündə iki dəfə ilıq süd içməklə böyrək ağrılarınızdan xilas olacaqsınız. Süd içmək də həzmi asanlaşdırır. Məhz buna görə də mütəxəssislər böyrək ağrılarından əziyyət çəkən insanlara süd tövsiyə edir.

Qatıq Müalicəsi: Evdə hazırlaya biləcəyiniz qatıqla sidik yolları infeksiyalarınızı sağalda bilərsiniz. Qatıq yüksək qida dəyəri olan qidadır. Buna görə də böyrək ağrısı şikayətlərini qatıqla aradan qaldıra bilərsiniz. Qatığın tərkibindəki qida dəyəri ilə yanaşı, böyrəklərdə faydalı bakteriyaların əmələ gəlməsini təmin edir. Həmçinin zərərli bakteriyaları yox edərək ağrıya səbəb olan funksiyaları aradan qaldırır. Gündə iki dəfə qatıq dərmanı sürtməklə baş ağrılarınızdan qurtula və beləcə böyrək sağlamlığınızı müalicə edə bilərsiniz.

Böyrəklərimizin sağlam işləməsi üçün bəzi qidalar və içkilərlə dəstək ola bilərik. Bu qidaları sadalamaq lazım gələrsə:

Cəfəri: Cəfərinin tərkibində bir çox mineral və vitaminlər, xüsusilə C vitamini var. Bütün bunlar böyrək sağlamlığımız və böyrək funksiyalarımız üçün faydalıdır. Bu səbəbdən cəfərini bol istehlak edə bilərik. Ancaq cəfəridən maksimum fayda əldə etmək üçün yeməklərdə bişmiş deyil, çiy halda istehlak edilməlidir. Vitamin və mineral dəstəyi təmin etməklə yanaşı bədənin su balansını qoruyan cəfəri səhər yeməyində limonla yeyilə bilər.

Balqabaq toxumu: Dəmir və sink kimi minerallarla zəngin olan balqabaq tumları düzgün miqdarda istehlak edildikdə böyrək sağlamlığına müsbət təsir edir. Çiy və qovrulmamış istehlak edilən balqabaq tumları da sağlam böyrəklər üçün qidalanma rutininizə əlavə etməli olduğunuz bir qidadır.

Balqabaq: Balqabaq il ərzində çox qısa müddətə istifadə edə bildiyimiz qidalar arasındadır. Böyrək sağlamlığı üçün son dərəcə faydalı xüsusiyyətlərə malik balqabağı da qidalanma vərdişlərimizə daxil etməliyik. Təzə balqabağı rəndələyib salat kimi istehlak etmək həm ləzzətli, həm də sağlam seçimdir.

Qara zirə yağı: Qara Zirə Yağının tərkibində timokinon adlı maddə var. Bu maddə böyrəklərin sağlam fəaliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə kömək edir. Səhər və axşam bir çay qaşığı qara zirə yağı içmək böyrəklərin sağlamlığına müsbət təsir edir.

Bəzən böyrəklə əlaqəsi olmayan ağrılar böyrək ağrısı ilə səhv salına bilər.

Böyrək ağrısı olduqca çətin bir ağrıdır və bir çox ağrı vəziyyəti böyrək ağrısını təqlid edə bilər. Böyrəklərlə əlaqəli olmasa da, oxşar ağrılar;

• Bel əzələlərinin gərilməsi,
• Onurğa problemləri,
• Qabırğa ağrıları,
• Ağciyər ətrafındakı qişanın quru iltihabı,
• Onurğa beynindən çıxan sinirlərin kökünün iltihabı,
• Zolaqlar, retroperitoneal fibroz və aorta abdominal anevrizması,
• Bütün ginekoloji problemlər əlamətlərinə görə böyrək ağrılarına bənzəyir.

Böyrək kistinin simptomları, necə başa düşmək olar?

Kistlər adətən ultrasəs müayinəsi və müxtəlif səbəblərdən aparılan oxşar testlərlə aşkar edilir. Əslində, çox vaxt təsadüfən diqqət çəkdiklərini söyləmək olar. Böyrək kistləri çox vaxt simptomlara səbəb olmasa da, bəzi hallarda ağrı və ya orqan funksiyasının pisləşməsi ilə özünü göstərir.

Böyrək problemlərindən biri də böyrəklərdə kistanın əmələ gəlməsidir. Böyrək kistinin əlamətləri aşağıdakı kimi ümumiləşdirilə bilər:

• Tez-tez sidiyə çıxma
• Sidikdə qan
• Sidik yollarının infeksiyası olması
• İdrar edərkən yanma
• Mədə ağrısı
• Arxa və qarın yuxarı hissəsində ağrı hissi
• Qarın altındakı ağrı hissi
• Böyrək nahiyəsində kistin böyüməsi səbəbindən bıçaqlanma hissi
• Hipertoniya
• Baş ağrısı
• Yüksək hərarət

Böyrək kistləri üçün faydalı olan  bitki mənşəli müalicələr

Soğan Müalicəsi

Kistik quruluşlara qarşı tətbiq oluna biləcək ən təsirli üsullardan biri də soğan müalicəsidir. Böyrəklərə şəfa verən bitkilər arasında yer alan soğanın şirəsindən şəfalı nəticələr əldə etmək olar. İbrahim Saraçoğlu böyrək kistinin bitki ilə müalicəsini təqdim edib. İbrahim Saraçoğlu böyrək kistlərinin müalicəsi üçün 15 günlük soğan müalicəsi tətbiq etməyi tövsiyə edir. Soğan müalicəsini hazırlamaq üçün 1 orta boy soğanı dörd hissəyə kəsin və soğanı 2 stəkan əvvəlcədən qaynadılmış içməli suya qoyun. Sonra soğanı ocaqda təxminən 5 dəqiqə qaynadın. Hazırladığınız qarışımdan gündə 2 dəfə yeməkdən əvvəl 1 stəkan istehlak edə bilərsiniz.

Arpa

Böyrək kistləri olanlar da arpa suyundan bitki mənşəli əlavə olaraq faydalana bilərlər. Arpa həm böyrəkləri təmizləyir, həm də şəkər xəstəliyinin böyrəklərə mənfi təsirini azaldır. Böyrəklərin daha sağlam işləməsinə kömək edir. Pəhrizinizə daha çox arpa daxil etməklə böyrək sağlamlığınızı qoruya bilərsiniz. Məsələn, arpa unu ilə ağ undan hazırlanmış yeməklər hazırlayaraq bu möcüzəvi taxılı qida rasionunuza daxil edə bilərsiniz. İstəyirsinizsə, bir ovuc arpa suda isladıb səhərlər bu suyu içə bilərsiniz. Arpa suyu böyrəkləri təmizləyir və bu orqanda yığılan toksinləri azaldır.