Hamiləlikdə zülal azaldan qidalar
Sidikdə zülal sızması xəstələrimizin tez-tez qarşılaşdığı problemlərdən biridir. Bu yazıda sidikdə zülal sızması, bunun nədən qaynaqlandığını, necə müalicə edildiyini və hamiləlik zamanı yaranan problemlərdən danışacağıq.
Normalda gündə sidikdə 150 milliqramdan az zülal tapıla bilər. 24 saatlıq sidikdə bu səviyyədən yuxarı miqdarda zülalın olması proteinuriya (sidikdə zülal sızması) adlanır. Xəstəliklər hesab edilən ciddi zülal sızmaları, sidikdə zülal səviyyəsinin gündə 1 qramdan yuxarı olmasıdır.
Hamiləlik zamanı sidikdə zülal sızması
Hamiləlik dövründə sidikdə az miqdarda protein sıza bilər. Xüsusilə son həftələrdə böyrəklərin keçiriciliyi artdığından bu vəziyyət normal sayılır. Ancaq bəzi hallarda daha tez-tez və daha yüksək sürətlə baş verən zülal sızması preeklampsiyanın əlaməti sayıla bilər. Bu vəziyyət körpədə qan dövranı və qidalanma pozğunluqlarına səbəb olur. Ana və körpənin sağlamlığı üçün son dərəcə ciddi bir vəziyyət olan zülal artıqlığı zamanı erkən doğum qərarı alına bilər.
Hamiləlik dövründə müntəzəm müayinələrə sidikdə zülal itkisi testləri də əlavə edilməlidir.
Əgər sidikdə zülal çoxdursa, tədbir görülməli və pəhriz saxlanılmalıdır.
Ən sadə tədbir duz istehlakına nəzarət etmək və təzyiqin yüksəlməməsini təmin etməkdir. Gələcək anaların ən əsas məqsədi nizamlı qidalanaraq, aktiv həyat sürərək hamiləliyi artıq çəki almadan tamamlamaq olmalıdır. Hamiləlik dövründə zülal sızması halında digər qidalanma tövsiyələri aşağıdakı kimi sıralana bilər:
- Kofein və spirtdən qaçınmaq lazımdır.
- Antioksidant xüsusiyyəti yüksək olan mövsümi tərəvəz və meyvələr mütəmadi olaraq istehlak edilməlidir.
- Qablaşdırılmış qidalardan qaçınmaq lazımdır.
- Tərkibində yüksək şəkər olan qida növlərinə üstünlük verilməməlidir.
- Qızardılmış qidalar menyüyə daxil edilməməlidir.
- Omeqa 3 ilə zəngin olan balıqlar həftədə ən az iki dəfə istehlak edilməlidir.
Az zülallı pəhriz ilk baxışda qeyri-sağlam bir pəhriz kimi görünsə də, bu pəhriz əslində müəyyən metabolik pozğunluqları olanlar üçün zərurət ola bilər. Hamımız uşaqlıqdan bəri zülalın bədənimizin ən çox ehtiyac duyduğu maddələrdən olduğunu bilirik və bu biliklərə uyğun olaraq, mümkün qədər zülallı qidaları müntəzəm olaraq istehlak etməyə çalışırıq. Ancaq bəzi xəstəliklər var ki, orqanizmə çox miqdarda zülal daxil olması narahatlıq yarada bilər, ona görə də zülal istehlakında balanslı olmaq lazımdır.
Təbii ki, bu pəhrizin əsasını tərkibində az zülal olan qidalar təşkil edir.
Bədənin davamlı olaraq ehtiyacı olandan daha çox zülala məruz qalması böyrək xəstəliklərindən osteoporoza, sürətli qocalmaya və depressiyaya qədər müxtəlif pozğunluqlara səbəb ola bilər.
- Az zülallı pəhriz çərçivəsində aşağıdakı qidalar istehlak oluna bilər:
- Tərəvəzlər, xüsusilə pomidor, bibər, xiyar, göyərti, brokoli və gül kələm
- Alma, armud, banan, şaftalı, çiyələk kimi bütün meyvələr
- Zeytun yağı və hindistan cevizi yağı kimi heyvani tərkib hissələri olmayan bitki yağları
- Düyü, makaron və çörək kimi aşağı zülallı taxıllardan hazırlanan qidalar
- Az zülallı pəhrizdə olarkən uzaq durmalı olduğunuz qidalar aşağıdakılardır:
- Toyuq, hinduşka və qırmızı ət kimi heyvan qidaları
- Balıq və dəniz məhsulları
- Paxlalılar
- Soya və soyadan hazırlanmış məhsullar
- Süd və süd məhsulları
- Qoz-fındıq
Bununla belə, xəbərdarlıq edilməlidir ki, az proteinli bir pəhriz izləmək istəyirsinizsə, zülaldan tamamilə uzaq durmağınız bədəninizə yaxşı təsir göstərə bilməz. Bu səbəblə mütləq bir diyetoloq və dietoloqdan dəstək almalı, sizə və vücudunuza ən uyğun olan qidalanma siyahısını əldə etmək üçün həkiminizlə məsləhətləşməlisiniz.
Əgər bir xəstəlik səbəbiylə az proteinli qidalanmaya ehtiyacınız varsa və ya həkiminiz körpənizin bu şəkildə qidalanması lazım olduğunu söyləyibsə, sizin/körpəniz üçün xüsusi pəhriz siyahısı yaratmaq üçün mütləq həkiminiz və diyetisyeninizlə məsləhətləşin. Unutmayın ki, hər kəsin orqanizmi hər yeməyə eyni reaksiya vermir. Sağlamlığınız üçün faydalı bir addım atmağa çalışarkən, özünüzə/övladınıza fərqinə varmadan zərər verməyin, mütəxəssislərin tövsiyələrinə uyğun hərəkət etməyinizə əmin olun.
Istifadə edilmiş mənbələr:
www.yemek.com