Kətan toxumu zərərləri
Bitki toxumları bəşəriyyətin ən qədim qida məhsullarından biridir. Zaman keçdikcə bitki toxumlarından təkcə aclığı dəf etmək üçün deyil, həm də müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunmağa başlandı.
Kətan toxumu kətan bitkisindən alınan toxumdur. Kətan bitkisi vətəni Misir olan bitkidir. Kətan bitkisi qədim zamanlardan müxtəlif sahələrdə istifadə olunsa da, son zamanlar yenidən kətan toxumu istehsalı ilə gündəmə gəlib.
Kətan toxumu da müxtəlif xəstəliklərdə bizə kömək edə biləcək bir məhsuldur. Bununla belə, kətan toxumunun tərkibində olan bəzi maddələr yan təsirlərə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, istifadə müxtəlifliyinə görə, bəzən kətan toxumu istehlak etmək zərərli ola bilər.
İnsan orqanizminə bərpaedici təsir göstərən kətan toxumunun tərkibində olan linamarin zülal, sabit yağlar və Omeqa 3 yağı kimi istifadə edilə bilər. Alternativ təbabət məhsulları arasında yer alan bu toxumun orqanizmə çoxlu faydası var.
Kətan toxumu necə istifadə olunur
Kətan toxumlarını əzilmiş istehlak etmək vacibdir.
Kətan toxumu həzm olunmadan bağırsaqdan keçdiyi üçün bütöv istehlak edildikdə faydalı olmaya bilər.
Ən yaxşısı təzə formada istehlak edilir. Çox uzun müddət saxlanılan və ya istifadəsi təxirə salınan kətan toxumu orqanizmə müxtəlif zərərlər verə bilər. Buna görə də az miqdarda qəbul edilməli və lazım olduqda istehlak edilməlidir.
Bunlardan başqa, qida əlavəsi kimi üstünlük verilən kətan toxumunun bir çox formaları var. Kətan toxumu xərçəngdən qorunma rolunu oynayır və orqanizmə sağlamlıq verir; toz, tablet və ya kapsul şəklində istifadə edilə bilər.
Kətan toxumu təravətini 1 ay saxlaya bilir. Buna görə də tez bir zamanda istehlak etmək tövsiyə olunur. Kətan toxumunu taxıl kimi istifadə edib qatıq, salat və ya yulaf ezmesine əlavə edə bilərsiniz. Çayı dəmləyib gün ərzində içə bilərsiniz. Kətan toxumunun ən çox istifadəsi yağ şəklindədir. Bu toxum yağından hər gün bir çay qaşığı içə bilərsiniz.
Hər gün kətan toxumu yemək olarmı
Qədim dövrlərdə insanlar kətan toxumunu üyüdərək un halına gətirirdilər. Daha sonra bu un digər unlarla qarışdırılaraq peçenye, çörək və tort kimi xəmirlər hazırlanırdı. Bəzi yeməklərdə un halında da istehlak edilirdi. Kətan toxumu qatıq, süd kimi qidalara əlavə edilərək üyüdülmədən istehlak edilə bilər. Hətta içkini daha da faydalı hala salmaq üçün hazırlanmış smoothie-yə kətan toxumu əlavə edə bilərsiniz. Ən praktik variantı kətan toxumunu qatıqla birlikdə istifadə etmək ola bilər. Kətan toxumu birbaşa qatığa əlavə edilərək istehlak edilə bilər. Kətan toxumu da digər qidalar kimi müəyyən səviyyədə istehlak edilməlidir. Gündəlik istehlak miqdarı 40 qram olan kətan toxumu hər gün istehlak edilməməlidir. Həddindən artıq istehlak edildikdə sağlamlığa mənfi təsir göstərir. Kətan toxumunun faydaları kifayət qədər miqdarda istehlak edildikdə öz təsirini göstərir.
Kətan toxumu faydalı qida kimi tanınsa da, həddindən artıq istehlakı bir çox sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Kətan toxumu süd verən qadınların, hamilə qadınların və xroniki xəstəlikləri olan insanların istifadə etməməsi lazım olan qidadır. Əgər bu insanlar kətan toxumu istehlak etmək istəyirlərsə, mütləq mütəxəssis və ya həkimə müraciət etməlidirlər.
Kətan toxumunun ishal, həzmsizlik və ya şişkinlik kimi yan təsirləri var. Hətta bəzi hallarda allergik reaksiyalara da səbəb ola bilər. Allergik yan təsirlərə qızartı, şişlik və qaşınma daxildir.
Kətan toxumunun yan təsirləri:
- Anormal hormonal dəyişikliklər
- Allergiya və ya allergiya ilə əlaqəli qaşınma, qızartı və ya şişkinlik
- İshal
- Həzmsizlik
- Bağırsaqlarda və ya mədədə qaz
- Mədədə şişkinlik
Bundan əlavə, yan təsir sayılmasa da, kətan toxumunun həddindən artıq istehlakı iştahı azalda bilər və digər qidalardan vitaminlərin qarşısını ala bilər. Bu səbəblə kətan toxumu istehlak edərkən diqqətli olmalı, şüursuz və ya həddindən artıq istehlak edilməməlidir.
Kətan toxumunun həddindən artıq istehlakı qanın laxtalanmasını çətinləşdirir. Kətan toxumu istehlak edərkən daha az su içsəniz, bağırsaqlarınızda tıxanma ola bilər və yemək borusu problemləri yarana bilər. Gözlərdəki əzələlər kətan toxumunun həddindən artıq istehlakından təsirlənir və zədələnmələr baş verə bilər. Çox istehlak edildikdə xərçəng riski də arta bilər. Laboratoriya araşdırmalarına görə, qəhvəyi kətan toxumu allergiyaya səbəb ola bilir.
Kətan toxumu qan təzyiqininə necə təsir edir?
Kətan toxumunun bir çox faydası olsa da, onun qan təzyiqinə təsiri daha çox araşdırılır. Kətan toxumu ilə bağlı dəqiq bir araşdırma nəticəsi olmasa da, tərkibindəki vitamin və minerallar sayəsində qan təzyiqinə təsir etdiyi bilinir.
Omeqa-3 ilə zəngin olduğu üçün verilən suallardan biri də kətan toxumunun qan təzyiqini aşağı salıb salmamasıdır. Ən az omeqa-3 qədər liflə zəngin olması onun da bu baxımdan müsbət təsirinin olduğunu göstərir. Yüksək təzyiq problemi olanların istehlak etməsi tövsiyə olunur.
