Qarpızın faydaları
Təzə meyvə və tərəvəzlər insan orqanizmi üçün lazım olan bir çox vitamin və mineralların əsas mənbəyidir.
Yay aylarının çox sevilən giləmeyvələrindən biri qarpızdır. Toxumlu sərt qabıqlı meyvədir və tərkibində çox miqdarda su olduğu üçün yayda insanların üstünlük verdiyi meyvədir.
Böyük bir hissəsi su, çox kiçik bir hissəsi isə şəkərdir.Lakn bu meyvə sadəcə su və şəkərdən ibarət deyil, kalori və qida dəyəri çox zəngindir. Həmçinin2 çox vitamin və minerallarla da zəngindir. İsti və mülayim iqlimlərdə yetişdirilir.
Qarpız ürək sağlamlığı üçün çox faydalı bir meyvədir. Xüsusilə 50 yaş və üstü insanlar ürək sağlamlığı üçün yay aylarının ən çox sevilən meyvələrindən olan qarpızdan istifadə etməlidirlər. Qarpız həm də dəri sağlamlığı üçün çox qiymətli meyvədir. Xüsusilə yay aylarında dəri sağlamlığı çox vacibdir. Yayda dəri gün ərzində tez-tez günəş işığına məruz qaldığından, bu vəziyyət dəriyə mənfi təsir göstərə bilər. Çünki qarpız istehlakı dərinizi günəş işığına daha davamlı edir.
Gündə 100 qram qarpız qəbul etməklə:
- C vitamini ehtiyacının 14 faizi,
- A vitamini ehtiyacının 12 faizi,
- Kalium mineralına olan ehtiyacın 3 faizi,
- Maqnezium ehtiyacının 2 faizi
- B1, B5, B6 vitaminlərinə olan ehtiyacın 2 faizini ödəyir.
Qarpız istər dilimlənərək yeyilə bilər, istərsə də suyu sıxılaraq içilə bilər. Bu təbii, şirin içki həm çox dadlı, həm də faydalıdır. Qış aylarında ən çox istifadə edilən meyvə şirələri arasında yer alan qarpız suyunun bir çox faydası var. Qarpız suyunun yüksək faiz nisbətində sudan ibarət olduğu deyilsə də, tərkibində sağlamlığa faydalı çoxlu maddələr var. Dadlı və qidalı meyvə olan qarpızın tərkibində yüksək miqdarda fol turşusu, C vitamini, antioksidant flavonoidlər, vitaminlər və minerallar var. Mövsümündə yeyilən təzə qarpızın faydaları bunlardır:
Tərkibindəki fol turşusu sayəsində inkişaf edən uşaqlar və hamilə qadınlar üçün çox faydalıdır.
İsti yay günlərində ehtiyac duyduğu su miqdarını təmin edərək orqanizmin maye ehtiyacının böyük hissəsini qarşılayır.
Qarpız suyu tərkibindəki maddələr sayəsində böyrək funksiyalarını tənzimləyir.
Bütün digər qırmızı meyvələr kimi, qarpız da yüksək iltihabı azaldan xüsusiyyətlərə malikdir.
Tərkibindəki likopen və antosiyanlar sayəsində infarkt və ürək xəstəliklərindən qoruyur.
Qəbizliyə yaxşı gəlir
Qarpız sulu bir meyvə olduğundan, sidikqovucu xüsusiyyətlərə malikdir bu səbəbdən tez-tez sidiyə səbəb olur. Bu səbəbdən yay aylarında ödem problemi olanlar üçün müalicəvi qidadır. Bu faydalı qida tərkibində bol olan lif və su sayəsində qəbizliyin qarşısını almağa kömək edir.Çox hissəsi sudan ibarət olan qarpız, bədəninizin su balansını qoruyarkən toxluq hissi keçirməyə kömək edir. Eyni zamanda yüksək lif tərkibi ilə tox qalmağınıza kömək edir.
Qan təzyiqini tənzimləyir
Qarpızda olan kalium və maqnezium miqdarı qan təzyiqini aşağı salır. Kalium qan damarlarında və arteriyalarda gərginliyi aradan qaldıraraq qan axınını stimullaşdırır. Ürək-damar sistemindəki stressi azaldır. Qarpızda olan karotenoidlər həmçinin arteriya divarlarının və damarların sərtləşməsinin qarşısını alır, qan təzyiqi, qan laxtalanması, insult, infarkt və damar tıxanması risklərini azaltmağa kömək edir. Araşdırmalara görə, insanın qidalanma tərzi ürək sağlamlığına çox təsir edir. Qarpızın tərkibində bədəndə azot oksidinin səviyyəsini artıra bilən amin turşusu olan sitrulin var. Azot oksidi qan damarlarınızın genişlənməsinə kömək edir, bu da qan təzyiqini aşağı salır. Bu şəkildə ürək sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Susuzlaşmanın qarşısını alır (maye itkisi)
Beynəlxalq araşdırma nəticəsində məlum olub ki, qarpız 92 faiz sudan ibarətdir və bu, həm bədən istiliyini, həm də təzyiqi salmaqda təsirli olur.
Dehidrasiyanın inkişaf etmiş hallarında həyati təhlükə yarada bilər. Bunun qarşısını almaq üçün gündəlik maye tələbatı tam ödənilməlidir.
Susuzluğun qarşısını almaq üçün gündə ən azı 2 litr su istehlak edilməlidir. Çay və qəhvə kimi sidikqovucu təsiri olan və bədəndən suyu xaric edən içkilər bu miqdara daxil edilməməlidir. Susuzluğun qarşısını almaq üçün su istehlakı ilə yanaşı, qarpız kimi tərkibində çox miqdarda su olan qidaların qəbulu da vacibdir.
Əzələ ağrılarını azaltmağa kömək edir
Qarpız, tərkibindəki sitrulin adlı maddə sayəsində bədənimizdəki amin turşularının sağlam işləməsinə kömək edir. Bu, qan dövranını və damarların düzgün işləməsini təmin edir. Bu sayədə xüsusilə həddindən artıq idman və yanlış hərəkətlər kimi səbəblərdən yaranan əzələ ağrılarının aradan qaldırılmasında əhəmiyyətli rol oynayır.
Bu maddə daha çox qarpızın qabığında olduğu üçün onu da deməliyik ki, bəzi idmançılar qarpızı şirəçəkən və ya buna bənzər məhsullarla bütünlüklə sıxıb şirəsini birbaşa içirlər.
Gərgin idmandan sonra qarpız suyu içmək əzələ ağrısını azaltmağa kömək edir. Qarpız və onun suyu əzələləri dəstəkləyir və məşqdən sonra sağalmanı sürətləndirir. Əzələlərin bərpasını dəstəkləmək üçün məşqlərdən sonra bir stəkan qarpız suyu istehlak edilə bilər.
Qarpız Toxumlarının Faydaları Nələrdir?
Qarpız toxumlarının faydaları toxumun içindəki maddədən irəli gəlir. Bu maddə qan təzyiqinin azaldılmasını və böyrək funksiyalarının tənzimlənməsini dəstəkləyir. Eyni zamanda çoxlu yağ turşuları ilə zəngin olan bu meyvə toxumu qanda pis xolesterini azaldaraq ürək sağlamlığını dəstəkləyir. Bu səbəbdən hər gün bir ovuc qarpız tumu istehlak edilə bilər.
Qarpız toxumunun faydaları:
1. Zülal və lif mənbəyidir.
Qarpız toxumları zülal və liflə zəngindir. Protein əzələlərin, hormonların və fermentlərin tikinti materialıdır və bədən funksiyalarında mühüm rol oynayır. Bundan əlavə, lif həzmi tənzimləməyə kömək edir və bağırsaq sağlamlığını dəstəkləyir.
2 . Mineral tərkibi yüksəkdir.
Qarpız toxumlarında maqnezium, sink, dəmir və kalium kimi minerallar var. Bu minerallar bədən üçün vacib olan müxtəlif funksiyaları dəstəkləyir.
3. Yağ turşuları ilə zəngindir.
Qarpız toxumlarında sağlam yağ turşuları oleik turşusu, linoleik turşusu və palmitik turşusu var. Bu yağ turşuları ürək sağlamlığını dəstəkləməyə və iltihabı azaltmağa kömək edə bilər.
4 . Hüceyrə zədələnməsinin qarşısını alır.
Qarpız toxumlarında antioksidan xüsusiyyətlərə malik birləşmələr var. Antioksidantlar sərbəst radikallarla mübarizə apararaq hüceyrənin zərər görməsini azaltmağa kömək edə bilər.
Göz üçün çox faydalıdır
Qarpız A vitamini ilə zəngin bir meyvədir. 150 qramında təxminən 15-18% A vitamini ehtiva edən qarpız göz sağlamlığını qorumaqda çox yararlıdır. Adətən qocalma səbəbiylə meydana gələn katarakta riskini azaldan bu gözəl meyvə göz quruluğu və makula degenerasiyası ilə mübarizə aparan qidalardan biridir.
Dəri və saçlar üçün faydalıdır
Tərkibindəki A və C vitaminləri sayəsində saç və dərimiz üçün əla qidadır. Tərkibindəki yüksək su və saçları nəmləndirən sebum istehsalı üçün lazım olan A vitamini tərkibi sayəsində dərini daha canlı və gözəl göstərir. C vitamini də dərini sağlam, elastik və güclü edən bir protein olan kollagenin istehsalına kömək edir; Dəri hüceyrələrini yaratmaqla yanaşı, hüceyrələri də bərpa edir.
Yaddaşı gücləndirir.
Qarpızın ən əhəmiyyətli faydalarından biri yaddaşı gücləndirməsidir. Konsentrasiya problemi olan və unutqanlıq problemi olan insanlarda istehlak edilməsi problemlərin aradan qaldırılmasına kömək edir.
Qarpız baş ağrıları zamanı yüngülləşdirici kimi çıxış edə bilər.
Davamlı olaraq baş ağrısı problemi yaşayanlar qarpızdan istifadə etməklə bu problemlərdən xilas ola bilərlər.
Qarpız böyrəklərin öz funksiyalarını yerinə yetirməsində mühüm rol oynayır.
Qarpızın bir çox insana məlum olmayan faydaları var. Məlumdur ki, qarpız xərçəngə qarşı bədəni gücləndirir. Bununla belə, qarpız xərçəng hüceyrələrinin bədəndə yayılmasının qarşısını ala bilər.
Qarpız orqanizm üçün çox faydalı bir qida olsa da həddindən çox istifadəsi bəzi narahatlıqlara səbəb ola bilər:
- Təzyiq salıcı xüsusiyyətlərə malik qarpız, həddindən artıq istehlak edildikdə təzyiqi çox aşağı sala bilər.
- Qarpızın əsas əks təsirlərindən biri də ishala səbəb olmasıdır. Həddindən artıq istehlak ishali qaçınılmaz edir.
- Qarpız diabetli insanlarda problem yarada bilər. Əgər şəkərli diabet xəstələri qarpızdan istifadə etmək istəyirlərsə, mütləq həkimindən məlumat almalıdırlar.
- Tərkibində bol şəkər olan qarpız da orqanizmin artıq çəki almasına səbəb ola bilər.
Bütün bu yan təsirlər həddindən artıq istehlakdan qaynaqlanır. Qarpız xüsusilə tualetə tez-tez gedən insanlar tərəfindən istehlak edildikdə, tualetə getmə tezliyini artırır. Ona görə də onun istehlakına diqqətli olmaq tövsiyə olunur.
Istifadə olunmuş mənbələr:
www.nefisyemektarifleri.com
